“Is mijn verlangen het wel waard om te volgen als ik daarmee de mensen van wie ik hou pijn doe?” Is de vraag die meerdere mensen de laatste tijd aan me stellen. Hun vraag is gedoopt in een grote kom van schuldgevoel en van hun gezichten druipt met grote druppels het verdriet.

Ik zucht iedere keer diep als ik dit hoor. Ik hoor en voel de pijn met hen mee.

‘Ik voel me schuldig’ en ‘ik zie mezelf als de slechterik die mijn partner en mijn kinderen pijn doet’ zijn terugkerende gedachten in het ziek van verlangen-zijn. Zolang ik vanuit dit specifieke thema werk (vanaf 2016), zolang wordt er al over gepraat. Mensen gaan vreemd, hebben affaires, soms ook niet en zijn slechts ongelooflijk verliefd, ze hebben geheimen voor hun partner, ze twijfelen of ze met de ander willen zijn of bij hun huidige partner willen blijven. En door al deze situaties is de ik-voel-me-zo-schuldig-energie verweven.

Schuld is een energie van verzet, van inhouden, van zelftwijfel, van zelfafwijzing, van zelfhaat soms, van wensen-dat-het-allemaal-anders-was.

Er is veel over het schuldthema te zeggen, en ik ben zelfs bezig met een nieuwe online lezing hierover (het wordt héél verhelderend!), maar één ding kan ik wel zeggen:

Het is een ijdele hoop dat we op een dag zonder kleerscheuren uit de crisis komen.

Wijzelf en alle betrokkenen gaan momenten ervaren waarin ons hart flink gebroken wordt.

De vraag is of dit iets is wat we moeten willen voorkomen.

Niemand wil natuurlijk pijn ervaren. Ons lichaam is getraind om geen pijn te willen ervaren en probeert ons door pijnsignalen af te geven, in bescherming te nemen. Dat is goed, geweldig zelfs!, daardoor lopen we niet met al te veel littekens van brandwonden op onze vingers en handen door het koken. Pijn heeft ons geleerd aandachtig te zijn en voorzichtig.

Maar tegelijkertijd is onze cultuur geïnfecteerd met de onwaarheid dat álle pijn slecht zou zijn. We vertellen elkaar verhalen over plezier, genot, gezelligheid en vermaak. Maar we zijn verleerd aan elkaar verhalen te vertellen over de transformatieve pijn. Waarin we aan elkaar vertellen dat pijn bij het leven hoort.

De transformatieve pijn is als een bliksemschicht die ons recht in onze harten raakt en alles wegbrand/vernietigt wat niet werkelijk aan ons toebehoort. Deze transformatieve pijn komt wanneer we voor een veel te lange tijd een half-leven aan het leiden zijn en roept:

“En nu is het afgelopen met dit gesodemieter! Kom op, je leven is kort en waardevol. Aan de slag jij. Het is tijd om eerlijk naar jezelf te zijn.”

Zo vaak kijken mensen in mijn praktijk me met grote ogen aan en zeggen: “Wat heb ik in hemelsnaam de afgelopen jaren gedaan? Waar was ik? Ik leefde zo op een automatische piloot!”

Illustratie: Liana Finck

In een crisis zitten is afgrijselijk en vreselijk verwarrend. Dit is alles behalve leuk. Maar ondertussen gebeurt er zoveel waarheid om en door ons heen. Eindelijk worden de echte gesprekken gevoerd, wordt het achterste gedeelte van de tong getoond, wordt kenbaar wat werkelijk belangrijk is in het leven, wordt het fundament van de liefde blootgelegd, wordt duidelijk in hoeverre we de afgelopen jaren eigenlijk voor onszelf en elkaar aan het weglopen waren… Wordt getoond waarin we ons als kinderen gedroegen en niet als volwassenen. Zien we in hoeverre we voor onszelf zijn opgekomen, of vast bleef zitten in de roes van ambivalentie en onverschilligheid. (“Ik weet het niet”, “misschien heb ik geen gelijk”, “ik weet niet of ik dat wil”, “wat maakt het ook allemaal uit”, “mijn leven is niet echt belangrijk.”) En zien we welke sprookjes over het leven en de liefde we nog in stand houden, maar wordt een nieuwe waarheid over het leven voor onze neus geboren.

Een crisis is geen kattenpis.

Dit is serieus werk. Dit is het echte werk in het leven

Dit is een moment van nu of nooit.

Dit is een heilig gevecht voor je eigen leven.

De geniale schrijfster Cheryl Strayed schreef ooit: ‘Be brave enough to break your own heart.’ Misschien wil ik daar aan toevoegen: Be brave enough to break the hearts of those you love.

Het is a-sexy als ik dit zeg en iets wat niet veel mensen willen geloven. We willen het liefst zoveel als mogelijk pijn bij anderen (en daarmee ook bij onszelf) voorkomen, maar soms kunnen we gewoon niet anders.

Het is alsof iets groters het overneemt van onze wil en ons verzet.

Vaak denken we in een crisis dat we het leven juist nu aan alle kanten moeten controleren, waarmee we hopen meer pijn te kunnen besparen, maar in wezen is iets groters ons aan het controleren en ons aan het bewerken. Het is hier niet om het veilige huis dat we in de afgelopen jaren gebouwd hebben staande te houden, het is hier om ruïnes achter te laten. Zodat een grotere waarheid over onszelf, over onze relatie, het gezin, de familie, duidelijk wordt.

Hoe raar het volgende ook mag klinken: deze pijn is veilig. Dit hoort erbij. Dit is vreselijk belangrijk in het leven.

De absolute kunst in dit proces is om te blijven ademhalen, genoeg water te drinken (wist je dat te weinig water drinken voor de aanmaak van stresshormonen in je lichaam zorgt?! Dus, water drinken! Dat zorgt voor een helderder denken!), mensen om je heen te verzamelen die je steunen, héél langzaam te gaan, genoeg tijd te nemen voor jezelf en absoluut, absolúút, geen overhaaste conclusies te maken.

De eerste, lange fase van een crisis is er vooral om bloot te leggen wat niet in een lijn ligt met wie je werkelijk bent. En om hierover héél eerlijk te zijn, naar jezelf en naar elkaar. De kunst is om, nogmaals, heel langzaam te gaan en geen conclusie daaruit te willen trekken. In het langzaam gaan, krijgt het leven de kans om hele, bijzondere en waardevolle momenten te creëren.

Binnenkort komt er een nieuwe lezing over je schuldig voelen en over de neerslachtige, zelf-vernietigende energie die daarbij komt buurten. Ik zal meer over het ontstaan van een crisis vertellen en hoe je met de uiterst negatieve stem in jezelf kunt omgaan, zonder dat je er aan onderdoor gaan. De lezing is voor iedereen die worstelt met een laag zelfbeeld in het ziek van verlangenproces. Ik ben nu nog aan het studeren op het onderwerp, maar hoop de komende weken de lezing met de grootste zorg in elkaar te kunnen zetten. Via deze weg en via instagram zal ik laten weten wanneer de online, on demand lezing beschikbaar is.

Verder vinden meerdere mensen hun weg naar mijn werk. Daar ben ik erg dankbaar voor! Maar dat betekende ook dat ik de webinar van 11 november niet door kon laten gaan omdat ik na deze drukke weken innerlijk geen draagkracht meer over had om de lezing te maken en om met de juiste energie voor de camera te zitten. (Wat later ook bleek, was dat de lezing die ik nu aan het maken ben, duidelijk prioriteit heeft.) Misschien volgend jaar.

Waar je nu ook zit in jouw Ziek van verlangenproces of in jouw leven, weet dat je ondanks het tumult ongelooflijk veilig bent. Er zijn zoveel mensen jou voorgegaan in dit proces. Er gaan nu, terwijl jij dit meemaakt, ook zoveel mensen hier door heen. We komen hier allemaal levend uit. En weet dat je op een dag een leider, een inspirator, een veilige haven, zal zijn voor zij die dit in de toekomst zullen tegenkomen. De cirkel zal ooit rond zijn. Ook al kan je het je misschien nu helemaal niet voorstellen. 😉

Liefs,

Anne