Deze persoonlijke, openhartige blog gaat over schaamte en het over het gevoel dat je ‘stilstaat’ in je leven. 

Ik wil graag mijn hoed als mystica afzetten en gewoon Anne zijn. De Anne die in het zuiden van Limburg is opgegroeid tussen drie lieve oudere broers en twee lieve ouders. De Anne die kan genieten van een frikandel speciaal en een blikje coca cola.

Deze Anne voelt zich verscheurd in de pandemie en de vaccinatiekwestie.

Yes. She said it. Je hebt het goed gelezen: ik begin erover.

Ik heb de afgelopen maanden over dit grote onderwerp gezwegen omdat ik te bang was voor reacties van anderen. Maar ik wil mezelf niet langer tegenhouden om vanuit mijn hart naar je te schrijven.

Ik twijfel. Al een hele lange tijd over het wel of niet nemen van een vaccinatie.

Het zit zo:

Mijn ouders willen liever niet dat ik het doe. En als je me een beetje kent, dan weet je dat de relatie met mijn ouders de fundatie is van wie ik geworden ben. (Zoals bij iedereen van ons. ‘Natuurlijk’.) Zij zijn de voeders van mijn zelfstandigheid, de zaden van de kennis die ik ontvangen heb om onze eigen wijsheid te herkennen en om de diepere laag in het leven waar te nemen. Voor mijn gevoel heb ik álles aan hen te danken.

Maar deze zelfde ouders geloven dat de vaccinatie echt niet goed voor een mens is. Ze zijn ervan overtuigd. En natuurlijk willen ze er dan ook alles aan doen, als ouders zijnde, om hun kinderen ervan te weerhouden het vaccin te nemen.

Mijn ouders en ik hebben er vele moeilijke gesprekken over gevoerd. Ik heb geschreeuwd aan de telefoon. Ik heb aangegeven het moeilijk te vinden om een warm, spontaan contact met hen te houden omdat onze kijk zo van elkaar verschilt. Er is meer afstand gekomen, tussen mijn lieve ouders en mij en mijn partner. Een afstand die ik nog nooit in mijn leven heb meegemaakt of laat staan, voor mezelf wenste.

Goed, we praten makkelijk over ditjes en datjes, maar ineens, voor het eerst in onze levens, is ons wereldbeeld niet meer gelijk. Dit is één grote mindfuck voor me.

Met name omdat ik, hoe ironisch dat ook klinkt als iemand die studeert op onze diepere waarheid, niet mijn eigen waarheid in dit onderwerp kan horen. Ik heb altijd zo op de wijsheid van mijn ouders vertrouwd, maar nu gebeurt er iets wat tegen mijn eigen geloof ingaat. Waar zij wel ‘die filmpjes’ met gemak bekijken, krijg ik mijn lichaam niet eens zo ver om zo’n filmpje te openen. Ik kan het niet. Ik wil het niet.

Ik zit hartstikke vast.

En ik schaam me diep voor mijn vastzitten.

Als mijn ouders er niet waren geweest, dan had ik denk ik een vaccinatie genomen. Dan was er niemand die ik met heel mijn hart en ziel vertrouwde en me afraadde het te doen. Dan was er alleen maar de boodschap: doe maar, het is goed. Goed voor anderen. Goed voor jezelf. Het is de enige manier.

Maar mijn ouders zijn er wel degelijk.

Voor sommigen is het nog-niet-nemen-van-een-vaccinatie bijna onbegrijpelijk.

De schaamte komt naar boven als iemand er direct naar vraagt en ik weer moet zeggen dat ik het nog niet weet. Dit twijfelen voelt als iets wat écht niet mag in deze moeilijke tijd. ‘Stilstaan’ en ‘iets niet weten’ voelt als iets wat écht niet mag in onze Westerse cultuur.

Illustratie: Hiller Goodspeed

Ik wil graag wat dieper ingaan op schaamte.

Wat ik weet vanuit mijn werk en het werk van Brené Brown die ooit een mooi boekje schreef over schaamte (Titel: Gelukkig ben ik niet de enige) is dat schaamte een teken is dat we ons identificeren met hetgeen wat we aan het doen zijn.

Bijvoorbeeld: als ik me lelijk heb gedragen naar mijn geliefde, dan kan ik daar op twee manieren naar kijken. 1. Ik zie het als een ongelukkig moment en neem me voor het in het vervolg anders aan te pakken en gauw mijn excuses aan te bieden. Ik zie hiermee in dat mijn handelen niet oké was. Maar dat ík niet slecht ben. Of 2: of ik zeg tegen mezelf: “ik ben een slecht mens dat ik dit gedaan heb. Hoe had ik dit kunnen doen? Wat ben ik toch een stomme trut. Ik ben mijn man en de liefde niet waardig.”(Deze woorden klinken heftig, maar dit is hoe het innerlijk dialoog soms kan gaan, toch? ;))

Zoals Kristin Neff, een van de zelfcompassie queens die deze aarde rijk is, dit identificatieproces in haar werkboek over Zelfcompassie mooi omschrijft:

“In the blink of an eye we can go from ’I don’t like this feeling’, to ‘I don’t want this feeling’ to ‘I shouldn’t have this feeling’, to ‘Something is wrong with me for having this feeling’, to ‘I’m bad’!”

Damn right, Kristin. Zo gaat het ook bij mij en de hele vaccinatiekwestie: Ik haat dit gevoel van het niet-weten. Ik wil dit gevoel niet hebben. Ik zou dit gevoel niet moeten hebben. Er is iets mis met mij dat ik dit voel. Misschien ben ik wel gewoon een zwak mens. <- En dat alles in één oogknippertje.

Schaamte en eenzaamheid

Wat ik ook heb geleerd over schaamte is dat het met name ervaren wordt in isolatie. Hoe meer alleen we ons ergens in voelen, hoe groter de schaamte wordt. We zullen dan meer gedachten hebben die zeggen dat er iets is dat mis met ons is omdat we iets (maar niet) doen, iets niet kunnen, iets (niet) zijn, etc. En dat anderen dat niet hebben. En we zullen als gevolg daarvan er ook over zwijgen. We stoppen het ver weg, zodat niemand het maar zal zien.

Ik zie in dat niet over het vaccineren praten in de afgelopen maanden, voortkwam vanuit mijn eigen identificatie met dit probleem. Ik denk en dacht dat het aan mij ligt. Dat er iets mis met mij is. Door jou niet erover te schrijven, hield ik de isolatie bij mezelf in stand. Niet alleen voor mezelf, maar misschien ook voor jou als jij dit nu meemaakt. Maar vandaag handel ik vanuit een dieper weten.

Niet-weten

Vanuit een dieper weten, weet ik en voel ik dat het niet-weten net zo zeer mag bestaan als het wel weten.

We mogen in het leven met één been in het ene staan en met de andere been in het andere.

Eén been in vaccineren, één been in niet-vaccineren.

Eén been in scheiden, één been in niet-scheiden

Eén been in trouwen, één been in niet-trouwen

Eén been in willen stoppen met je werk, één been in niet willen stoppen met je werk.

Eén been in (vul in…), één been in (vul in…)

Illustratie: Hiller Goodspeed

In die gevallen mogen we ons realiseren dat het niet-weten óók een bestemming is. We hoeven nergens naar toe. We zijn al aangekomen. Dit is het al. This is where the magic happens. Misschien voelt het niet fijn, maar we mogen voor een langere tijd op dit specfieke station van het leven verblijven.

De hedendaags mysticus Francis Weller schreef daar ooit iets moois over:

Het spijt me

Het is vast onnodig, maar toch wil ik het gezegd hebben: het spijt me. Ik had dit veel eerder mogen doen. De schaamte nam de overhand en liet me zwijgen, over zoveel zaken. Ik weet dat er meer mensen zoals ik zijn die om verschillende redenen met dit onderwerp worstelen. En ik wil tegen je zeggen: het is compleet normaal om helemaal de weg hierin kwijt te zijn.

Je bent en blijft een prachtig mens, ook als je vastzit.

Je bent en blijft een prachtig mens, ook als je het niet weet.

Je bent en blijft een prachtig mens, ook als je ervan overtuigd bent dat jij het schuld bent dat je vastzit.

En ik wil deze belangrijke ruimte opeisen door te zeggen: ja, dit onderwerp is voor sommigen heel moeilijk. Terwijl er velen zijn die feesten omdat ze blij zijn de twee prikken gehad te hebben, verdraait bij een ander zijn of haar maag. Om welke reden dan ook.

Weer in beweging komen

Deze ‘liminal space’, een officiële term voor een tussengebied, mag alle liefde krijgen die het verdient. We mogen gaan zien dat dit, dit moment van vastzitten, hét is. Dat dit óók een bestemming is, zoals ik eerder beschreef. We mogen nieuwsgierig worden naar hoe het is om het niet te weten. Te twijfelen. De pijn in de relaties te voelen. De pijn in onszelf te voelen. We mogen onszelf aanleren om experts te worden op dit specifieke gebied waar nooit iemand lang wil zijn. Maar soms worden we in het leven gedwongen om lang in dit gebied te zijn en dan mogen we zeggen, wat ik in zoveel momenten in mijn leven heb moeten doen: “oké, als dit het is. Bring it to me baby. Bring it on. I’m ready to listen.”

Alsof we met een trein op een vreemd, verlaten station zijn beland en de trein pas zal vertrekken naar het volgende, als we de wereld om het station heen door en door kennen. En door en door hebben leren liefhebben, in plaats van het af te wijzen.

We mogen onszelf leren liefhebben in het niet-weten, in het stilstaan. Alsof ons leven ervan afhangt. We mogen alle druk weghalen van dat het anders zou moeten zijn. Het verzet naar hetgeen wat we van binnen tegenkomen houdt ons op dezelfde plek. Door schaamte uit het isolement te halen en te vervangen door zelfliefde en zelfcompassie, komen we meer in beweging.

We mogen eerbiedig spreken tegen de energie die stagneert en zeggen:

Illustratie: Hiller Goodspeed

En een fijne reminder misschien: waar schaamte is, mogen we gaan spreken. Waar schaamte is, mogen we in onze menselijkheid stappen en onszelf om het feit gaan verrassen dat er meer mensen zijn zoals wij. We mogen onze innerlijke volwassene laten leiden die weet dat we niet raar zijn. Waar schaamte is, is een ingang voor liefde, naar gemeenschappelijkheid, naar overgave en daarmee ook de ingang naar de energie die voorzichtig weer zal stromen.

Van mijn hart, naar de jouwe,
Anne

22nov. Inmiddels is het een tijd later en heb ik de keuze gemaakt me volledig te vaccineren en is dit inmiddels ook gebeurd. In de podcast Deeper Please, waar ik deze blog voorlees, hoor je aan het eind hoe ik mijn keuze heb kunnen maken.