Eenzaamheid vermomt zich in vele jasjes

artwork van Brian Kershisnik

Met hangende schouders staar ik naar het door mij eerder volgekladde papiertje met alle dingen die ik van mezelf nog moet doen. Ik heb nog twee weken, denk ik bij mezelf, voordat de coachingspraktijk weer opengaat. Voor die tijd moet het toch wel lukken om een nieuw lik verf op de muur te smeren, de scheuren in de muren in de woonkamer weg te halen en het schoenenkastje in de gang te schilderen? En al die andere dingen dan die ik op het lijstje heb staan? Ik kan dit.

Maar als de dagen voorbij gaan, blijkt dat ik het he-le-maal niet kan. Iedere dag duizelt de to do-lijst me. Ik voel me opgejaagd door mezelf en vreselijk gestrest. In mijn hoofd werd ik er eerder nog zo blij van, maar nu ik dat schoenenkastje geschuurd heb en de grondlaag erop heb gedaan én weer ‘licht moet opschuren’ voordat de gewenste kleur erop gaat, word ik gek. Ik kan dit niet. Ik ben kapot. Terwijl ik door het huis banjer en andere, lichtere klusjes van mijn lijstje doe, bespied ik vanuit mijn ooghoeken het nu spierwitte kastje. Ik ben boos op dat kastje. Stom ding. Ik ben boos op mezelf. Wat heb ik nu weer op mijn hals gehaald. Ik ben boos op mijn partner en jammer in mezelf dat hij geen één keer heeft aangeboden om me te helpen, gewoon ‘uit zichzelf’. (Terwijl hij het sinds dat we terug zijn van onze reis naar Tsjechië enorm druk heeft gehad met werk.) Langzaam worden de gedachten die ik over mezelf heb steeds donkerder. Ik faal ook hier weer in, denk ik. Ik ben echt een sneu figuur dat niet eens een schoenenkastje kan afschilderen. Zet mij bij ‘help mijn man is klusser’ en heel Nederland smult ervan.

Ik heb met een vriendin afgesproken om te gaan wandelen en ik wil het niet denken, maar toch glipt de gedachte erin dat ik daardoor weer een dag moet missen om dingen van mijn lijstje te kunnen doen. Het voelt gemeen om te denken, maar op dit punt ben ik van binnen veranderd in een gebochelde, sleutelbewaarder van een kerker die alles slaafs opvolgt wat haar meester haar beveelt te doen. Mijn kerker is mijn to do lijst. En de gebochelde sleutelbewaarder in mij wil me liever niet laten gaan.

Eenmaal met mijn vriendin op stap geniet ik van ons samen-zijn. Bij haar kan ik mijn ongecensureerde zelf zijn: ik mag honderduit klagen over alles waar ik moeite mee heb. Zij weet dat ik na het uiten altijd weer bij een inzicht kom, zo zit ze zelf immers ook in elkaar. Net als John Coffey in The Green Mile, moeten we geregeld die zwarte vliegjes uit onze keel laten vliegen. Het put uit, maar het geeft ook nieuw leven. Waarna we ons weer licht en verbonden met alles en iedereen voelen; dichter bij de waarheid van wie we zijn.

Eenmaal op een bankje, praat ik over mijn eindeloze to do list en hoe gek ik van mezelf word. Als ik uitgepraat ben, kijkt ze me met vrolijke oogjes aan. Het moedigt me aan om tegen haar te zeggen dat ik haar eigenlijk wilde vragen of ze me vandaag wilde helpen met het schuren en lakken van dat stomme kastje… “Ik durfde het bijna niet te zeggen. Ik voel me zo stom dat het me niet lukt. En ergens vind ik dat mijn vriend me moet helpen. Maar zo vaak kijk ik naar hem en zie ik dat hij het gewoon te druk heeft… Ik zie dat het hem óók niet lukt.” “Maar Anne!” Roept ze uit. “Natuurlijk wil ik je helpen met dat kastje! Ik heb ook nog wel een paar dingen waar ik hulp bij gebruiken kan. Weet je dat ik het de laatste tijd wat lastiger vind om met vrienden af te spreken omdat ik wel eens denk dat het zonde is dat we alleen maar praten met elkaar? Dan gaat er wéér een middag of een dag voorbij waarop ik ergens niet aan toegekomen ben!” Ik begin hard te lachen. “Ik dacht precies hetzelfde. Ik vind het zo fijn om je te zien, maar ik heb… Ik heb ook gewoon…” Ik aarzel bij het uitspreken van de laatste woorden van mijn zin en schuifel als een jong schoolmeisje met mijn voet in het zand. “Ik heb ook gewoon hulp nodig. Ik kan dit leven niet alleen… Er zijn zoveel praktische zaken die me zoveel stress geven.” Ik kijk op naar haar en ze knikt, “ik ook niet, Anne… Ik kan dit leven ook niet alleen. Laten we vaker elkaars hulp gaan vragen.”

Ik knik volledig instemmend terug en voel het volgende, dat ik hardop nadenkend uitspreek: “Ik denk dat als ik me overweldigd voel door mijn to do lijst, en door het leven in het algemeen, ik op die momenten anderen mag uitnodigen om me te helpen. Ik denk dat overweldiging een symptoom is van eenzaamheid…” Mijn vriendin zucht uit herkenning. “En weet je,” vervolg ik, “ik kan zo vaak met een soort van wrok naar mijn geliefde kijken en boos op hem zijn dat hij me weinig helpt, maar misschien vraag ik echt teveel van hem. Op de een of andere manier zit het zo sterk in mijn denken dat ik álles met hém moet doen. Maar wat nu als ik ook dingen samen met vriendinnen mag oplossen? Zoals zo’n kastje? En… Ik heb nog wel wat meer dingen waar ik hulp bij gebruikend kan,” zeg ik knipogend. Ze knipoogt speels terug. “Anne, Ik ben helemaal voor. Ik herken het allemaal heel sterk in mijn eigen relatie. Tijd om wat meer de hulp van vriendinnen in te schakelen in plaats van altijd te kijken naar onze mannen!”

En daar, op een bankje in de natuur, spreken twee vrouwen de belofte uit die zoveel vrouwen voor hen uitgesproken hebben. In de honderden jaren voor hen en de honderd jaar die nog na hen zal komen:

Ik zal je helpen. Als alles teveel wordt, ook al zijn het de banale praktische dingen in het leven zoals een kastje schilderen, zal ik je helpen. We hoeven niet altijd naar onze man te kijken. Wij kunnen dit ook. Samen.

In het laatste jaar, realiseer ik me hoe eenzaamheid zich vermomd in vele, dagelijkse jasjes:

• Een gevoel van overweldiging
• een gevoel van ergens in vastzitten, geen keuze kunnen maken,
• het gevoel van niet genoeg zijn

…Steeds weer kom ik terug bij de wortel van eenzaamheid. Al deze ‘jasjes’ lossen gauw op zodra we iemand uitnodigen in onze binnenwereld om naast ons te staan.

Zoals ik ooit al eens schreef: “Als iets te groot voelt om alleen te dragen, dan is het ook niet de bedoeling dat we het alleen dragen.”

Het kunnen kleine dingen zijn, zoals dat ik sinds deze zomer eindelijk aan het hardlopen ben, nadat ik het al heel lang wilde doen. Maar dankzij mijn broer en mijn schoonzus, die goede hardloopschoenen, kleren en zo’n fancy headsetje aan me gaven, ben ik het gaan doen. Zij trokken me over de streep met hun hulp. En dat een van mijn meest dierbare vriendinnen met ook chronisch vermoeidheid liet zien dat je best een hardloopplan kan opzetten. Zij is een enorme inspiratie voor me. De schoonmaaklijst die ik vorige week liet zien aan mijn lief is zowaar een succes. Je moest eens weten hoe opwindend het blijkbaar voor me is om hem de ramen te zien wassen… Oh my god.

Of grote dingen: zoals dat ik sinds kort EMDR-sessies krijg om over mijn autorij-angst heen te komen. Wat ik voel in de auto is zo groot, ik kan het niet alleen dragen.

Het interessante aan het bovenstaande is dat het gemakkelijk is voor ons breintje om in de symptomen vast te blijven zitten en daar hele verhalen te maken.

Zo heb ik mezelf eerst dagen flink op de kop gegeven vanwege dat kastje, omdat ik dacht dat ‘ik gewoon niet zo lui moet doen’. (Ik wil overigens pleiten voor het afschaffen van het woord ‘lui’. Niemand is ooit LUI. Er is altijd een onschuldige reden waarom iemand niet in beweging kan komen.) Of ik kan ook helemaal niets!, mijn vriend houdt niet echt van me, we kunnen geen toekomst samen bouwen, etc. Maar, zoals Byron Katie eens zei: “De meeste gedachten die we hebben die ons pijn doen, zijn niet waar.” In mijn nieuwe online cursus De Diepere Waarheid (vrijdag de pre-order!) leg ik uit dat deze gedachten en emoties afkomstig zijn van ‘de reactieve laag’. De reactieve laag is de eerste laag van ons bewustzijn. De laag die als eerste reageert op de problemen die we tegenkomen en in die eerste reactie oplossingen probeert te verzinnen. (Spoiler alert: that never really works.) De magie begint wanneer we voorbij die reactieve laag kunnen komen. Daar liggen de echte oplossingen en antwoorden op grote en kleine problemen.

Flink jezelf uiten naar een vriendin die in je gelooft, is een manier om voorbij de reactieve laag te komen. Maar er zijn zoveel verschillende manieren. Ik laat ze je graag zien in de nieuwe online cursus.

Wil je weten wat je krijgt in de cursus? Kijk dan op deze pagina! Nogmaals: de pre-order gaat a.s. vrijdag 9 september van start en duurt drie dagen. Zodra je een mail van me krijgt vrijdag, weet je dat je de cursus met een fijne korting kunt bestellen. In tegenstelling tot andere pre-orders, krijg je deze keer direct toegang tot de cursus na jouw bestelling.

Dag scheetje,
Anne

PS Dit verhaal speelde zich in de laatste weken van mijn vakantie af. Inmiddels staan de deuren naar mijn praktijk weer open! Zo fijn om jullie weer te zien! En om nieuwe aanmeldingen te ontvangen. Dankjulliewel voor jullie vertrouwen. Op naar een nieuw, mooi jaar.

Nog één keer: benieuwd naar de cursus van de Diepere Waarheid? Waarin ik laat zien hoé we bij onze eigen wijsheid komen? Klik hier. (Zie je gelijk hoeveel de investering is. En een leuk filmpje waarin ik een 17de eeuws gedicht voorlees over een kat!)