Het is in de namiddag en ik loop langs de sloot in de boerenvelden waar maar weinig mensen komen. Dit is mijn kerk. Hier hoef ik even helemaal niet met andere mensen bezig te zijn, hier hoef ik zelfs niet met mezelf bezig te zijn. Hier Luister ik naar wat allemaal om mij heen leeft en wat helemaal niet geeft om mijn bestaan. Omdat ik moe ben, zoek ik op de grond een droog plekje uit om te zitten. Ik plof neer en voel gelijk hoe de vochtige aarde koud tegen mijn broek slaat (shit). Voor me zie ik het licht stromende water in de sloot die door de wind elegant kleine rimpels vouwt. Mijn zware coronacrisis-hart verlicht bij het zien van zoveel schoonheid.
Plotseling rijst de vraag: wat is de dood?
Weet ik wat de dood is?
Ik begin hardop te lachen en schud nee. Ik heb werkelijk geen idee wat het is om dood te zijn of dood te gaan. Ik weet dat we er zogenaamd allemaal niet aan kunnen ‘ontsnappen’ en dat het iets is waar we zo lang als mogelijk van weg moeten blijven. Tenminste, dat is het verhaal. Het verhaal dat we al generaties lang doorgeven aan onze kinderen, onze vrienden, onze buren.
Mijn broer stierf op 31-jarige leeftijd en sindsdien is de dood voor mij: daar waar mijn broer is. Dat is enige dat ik weet en dat ik echt kán weten. Naast dat mijn lichaam er, om een of andere reden, mee ophoudt. Meer dan dat weet ik niet. Ik weet niet of ik hier niet meer ben op aarde. Ik weet niet of het heel erg is om dood te zijn. Het leven is zo mooi, dat ik me bijna niet kan voorstellen dat de dood, dat óók onderdeel is van dit leven, iets afgrijselijks zou moeten zijn. Zelfs de dood, is vol leven.
En, om nog eerlijker te zijn: als het enige dat ik weet is, over de dood, dat mijn broer daar is, dan is het alles behalve een angstaanjagend beeld voor mij om dood te gaan.
En, om nog een schepje eerlijkheid erop te gooien: tot nu toe heeft iedere metaforische dood: ieder einde in mijn levendige leven, tot iets heel moois geleid. Ook mijn broers dood heeft mijn leven zoveel meer betekenis gegeven.
Het niet-weten wat de dood is en daar voor een paar tellen aan toegeven,
met andere woorden: het idee dat ik het wél zou kunnen weten en het idee dat het o-zo-erg is,
helemaal loslaten,
werkt
bevrijdend.
To not know, is to be free.
Naar mijn idee is het verhaal van de dood niet het verhaal van de dood,
maar het is het verhaal van de rouwende nabestaanden.
Dit is een heel groot verschil.
Deze coronacrisis nodigt ons uit om naar een diepere waarheid opzoek te gaan over de dood. Een waarheid die de spanning in je lijf vervangt voor ontspanning.
Het is niet erg om bang te zijn, maar vraag jezelf af: waar ben ik ‘eigenlijk’ bang voor? Wat is het verhaal dat door mijn gedachten zweeft dat mij zoveel angst inboezemt?
En kan ik zeker weten of dit verhaal écht waar is? (Ondanks dat de pijn en het verdriet dat je voelt bij het verhaal wel heel ‘waar’ zijn.)
Don’t get me wrong, ik ben ook bang om de mensen van wie ik hou te verliezen. Denk je dat ik erop zit te wachten om na mijn broer, weer een groot verlies te moeten leiden? No way, hoezee.
Maar we kunnen niet vechten tegen de realiteit. En zolang we in de waan zitten dat we dit wél kunnen, maken we onszelf en elkaar he-le-maal gek.
Liefs,
Anne?
De liefde opnieuw toelaten: de afwezigheid van liefde is zelfafwijzing
In hoeverre we liefde voelen voor de ander, ligt aan onze houding. We hebben meer in de hand dan we denken. Daar heb ik het in deze masterclass over. In mijn 15-jarige liefdesrelatie maakten mijn geliefde en ik van alles mee. Ik werd verliefd op anderen. Ik ging...
De liefde opnieuw toelaten: diens gebreken zijn jouw geschenk
De gebreken van jouw partner zijn diens grootste liefdegeschenk In hoeverre we liefde voelen voor de ander, ligt aan onze houding. We hebben meer in de hand dan we denken. Daar heb ik het in deze masterclass over. Onze partner kan ons niet helemaal tegemoet zien in...
De liefde opnieuw toelaten: zie jouw partner in diens grootsheid
Zie jouw partner in diens grootsheid In hoeverre we liefde voelen voor de ander, ligt aan onze houding. We hebben meer in de hand dan we denken. Daar heb ik het in deze masterclass over. Een belangrijk punt is om geen karikatuur van je partner te maken. En toch doen...
Wat als je niet meer van je partner houdt?
Van veel mensen in mijn praktijk hoor ik dat als ze verliefd zijn geworden op een ander, ze merken dat ze ineens niet meer van hun partner houden. Ineens roept de kleinste aanraking van onze partner weerzin op. Al gauw komen we er ineens achter hoe trouw we zijn aan...
Hoe je je voor veel langer LEVENDIG kunt voelen
Is het zo dat eigenlijk het enige dat je wilt, je levendig voelen is? In het verliefd-zijn en in het begeerd worden door een ander, ervaar je dit. Maar wil je het echt ervaren? Dan zal je persoon waar je naar bent gaan verlangen mogen loslaten. Loslaten geeft een...
Ziek van verlangen: je hoeft de ander (nog) niet los te laten (met video)
Als ik met iemand een intensive begin, kijken ze me wat zenuwachtig aan in het begin van een intake en zijn ze opgelucht aan het eind. “Als je had gezegd dat ik afscheid van ‘m moet nemen, dan had ik niet met je willen werken,” zeggen sommigen. Ik begrijp wat ze...
De mystieke dans van vorige levens: bijzondere ontmoetingen en zielenherkenning
Het verbaast me dat het nog geen versiertruc is om de eerste keer als je iemand ziet die je aantrekkelijk vindt, te vragen: “Hé, ken ik jou van een vorig leven? Toen jij die koningin was en ik een burger? En we hopeloos verliefd op elkaar waren, maar niet samen konden...
De chaos en paniek in mij: de wond achter verlangen naar een ander (met video)
Wat is er toch mis met mij? Vroeg ik mij weer af als mijn hart openbloeide voor een andere man. Ik heb een lieve vent, een fijn leven én toch kwam ik een ander tegen en was ik daarna compleet in de war. De chaos en de paniek in mij waren telkens weer groot. Met vlagen...
Verliefd op een ander: scheiden of blijven? (long read – met video!)
Zo vaak heb ik het 'zeker geweten'. Ik was smoorverliefd op een ander en ik 'wist' dat dit maar één ding kon betekenen: ik zou en moest mijn relatie verbreken. Het verlangen naar de ander was te groot om in het geniep te moeten verdragen. En te wachten tot het vanzelf...
Verliefdheid en het brein – Hoe verliefdheid je keuzes beïnvloedt
Midden in een verliefdheid kunnen we ons vrij, onbezorgd en intens verbonden voelen met de ander. We zijn minder angstig, we durven meer risico’s te nemen en we hebben het gevoel dat we alles voor de liefde over hebben. Hoe kan dat eigenlijk? Hoe werkt ons brein als...
Verbonden door aandacht
“Weet je dat je dat vaker doet? Dat, wanneer je je ongemakkelijk voelt, je met boeken, schrijvers en theorieën komt?” Zegt de Canadese Jeff tegen me. Hij kijkt me indringend aan. “Dat is jouw veilige haven, dat is waar je naar terugkeert als je je niet goed voelt. Dat...
Het sterfbed: in het leven bestaan wel degelijk nu-of-nooit-momenten
Op 9 maart 2016 kwamen de eerste narcissen uit de grond, net als nu. De aarde maakte zich klaar voor een nieuw begin. Om 11:27 die dag, blies mijn broer Robin zijn laatste adem uit. Ik kwam op dat moment zijn kamer binnen. Mijn moeder en een verpleegster van het...