De 5 geschenken van onzekerheid – Joanna Macy

In tijden van crisis kruipt er een grote, hardnekkige onzekerheid in onszelf naar boven. Een onzekerheid die ons helemaal gek kan maken. Je gedachten blijven maar doorgaan. Ze schetsen allerlei mogelijke toekomstscenario’s: alsof je je aan het voorbereiden bent voor een grote strijd. Met als gevolg dat je emoties tekeer gaan en je van links naar rechts slingeren: het ene moment voel je je hoopvol en op het andere moment ben je alle hoop verloren.

Je hebt geen idee wat er in de toekomst gaat gebeuren,
en deze onzekerheid maakt je wanhopig en angstig. 

Tijden van crisis:
Misschien sta je op het punt om je geliefde te verliezen omdat je weet dat je hem of haar moet loslaten; in een relatie of aan de dood, misschien moet je onverwachts een enorme som met geld betalen, misschien heb je het nieuws gekregen dat ernstig ziek bent of… misschien houdt de angst voor de grote klimaatveranderingen je bezig.

Het is lastig om de huidige realiteit van het niet-weten onder ogen te zien.
En om dan niet helemaal gek van binnen te worden. 

Wat je nu kiest te doen, bepaalt je toekomst 
Hoe je nu je tijd besteedt, bepaalt hoe je toekomst eruit zal zien. Als je keuzes maakt vanuit een staat van stress, chaos en frustratie, is de kans groot dat de uitkomst ook vol stress, chaos en frustratie zal zijn. Het is belangrijk om wijze keuzes te maken. Dit kan je doen door jezelf naar een diepere laag in het bewustzijn te brengen waar stress, chaos en frustratie niet leven. Maar hoe doe je dat?

Joanna Macy
Al jaren vraagt eco-filosofe Joanna Macy zich af hoe we wijs om kunnen gaan met onze klimaatcrisis. Joanna Macy is een belangrijk, relatief onbekend spiritueel leraar die in Californië (USA) woont. Ik ben me sinds een paar maanden in haar werk aan het verdiepen sinds ik een prachtig interview met haar hoorde op de ‘OnBeing’ podcast met als host de intelligente en wijze Krista Tipett. (Nog steeds op apple podcasts te beluisteren.) Joanna Macy benoemt dat waar ik in mijn werk en in mijn leven ook onderzoek naar doe:

Hoe kunnen we ons zo overgeven aan
de grootste waarheid van dit moment (de realiteit)
zodat we van daaruit zuivere, heldere stappen kunnen nemen?

Hoe kunnen we, vanuit een staat van stress, chaos, frustratie en angst,
naar onze diepere waarheid zakken en van daaruit handelen?

Joanna Macy vertelt in haar boek Actieve hoop over de belangrijke rol van onzekerheid. En dat we hier niet zomaar overheen mogen walsen. Ze laat 5 geschenken zien die naar boven rijzen wanneer je je durft over te geven aan de grote onzekerheid.

Onzekerheid wil ons helpen om op een zuivere wijze in beweging te komen. 

Voor deze blog heb ik haar 5 geschenken van onzekerheid vertaalt naar het Nederlands en naar mijn eigen woorden vertaalt. Het onderwerp van de klimaatcrisis heb ik hier en daar vervangen door crisis in het algemeen. 

1) Het geschenk van het huidige moment
Joanna Macy: “Durf de behoefte om hoopvol te zijn laten gaan.”

Hoopvol zijn is een tijdelijke emotie; een emotie die komt en gaat. Je hoeft er niet zoveel gewicht aan te geven. Het is geen emotie waarmee je werkelijk een toekomst kunt bouwen. Het mag van dieper komen.

Joanna Macy: “Onzekerheid kan ons vrijmaken van de behoefte om steeds maar weer onze ‘innerlijke, emotionele temperatuur’ op te meten: hoe optimistisch of pessimistisch ben ik in het moment? En daar onze acties op te baseren.

Dat hele spel: hoopvol zijn en dan weer niet, brengt je uit de directheid van het huidige moment. Het huidige moment is de enige plek waar verandering en beweging mogelijk is. In het Nu ligt je kracht en je alertheid.

Alleen in het huidige moment kan je zien wat je ziet, voelen wat je voelt. Alleen in het huidige moment kan je die ene stap nemen.

Alleen in het huidige moment kan je kiézen wat je gaat doen.”

2) Het geschenk van het herontdekken van onze motivatie om te leven
Alleen vanuit het bewustzijn van het huidige moment kan je kiezen wat wijs is om te gaan doen.

De motivatie om voor het juiste te kiezen mogen we herontdekken. En tevens koesteren:
Zonder onze motivatie, zijn we nergens en komen we nergens.

Het moment van van grote onzekerheid herinnert ons hieraan. Dit kan een wonderbaarlijke ervaring en oefening zijn.

We mogen in de storm van onzekerheid ons weer verbinden met het her-ontdekken van onze intrinsieke levensmotivatie:
wat is het wat we het allerliefste in ons leven willen ervaren en realiseren?

Hoe doe je dit?
Als je weer contact hebt gemaakt met het huidige moment zoals in punt 1 beschreven, voel dan voorzichtig wat je wenst voor jezelf en voor anderen. 

Vraag jezelf dan af: hoe kan ík hier naar toe bewegen? (Zonder een ander iets te dwingen.) 

En: hoe kan ik bijdragen aan een goede, gezonde toekomst?

“Bless the itch, that needing to take part”, zegt Joanna Macy over de onzekerheid die je tegen kunt komen in de klimaatcrisis. Maar ik lees erin: zegen jouw innerlijke drijfsfeer om het goede te doen en jouw bijdrage te leveren aan de crisis waar je zelf nu in zit.

  3) Het geschenk van het bevrienden van onze pijn
“Heb de moed om te voelen wat je voelt in het huidige moment, terwijl je weer ontwaakt aan de wereld om je heen. Dan voel je pas wat je bij je aan het dragen bent.” Zegt Joanna Macy. Ze vervolgt:

“Normaal gesproken heb je haast, ga je uit je gedachten, probeer je ervan weg te lopen, draai je ervan weg, probeer je het uit te zetten, het te blokkeren. Je kunt dit eindeloos proberen, maar het zal ook altijd weer terugkomen.

De rouw. De woede. De rauwe angst.

Wat is er hemelsnaam aan het gebeuren? Wat zijn we onszelf aan het aandoen?”

Je bent niet gek om deze extreme gevoelens te voelen, je bent één van de weinigen die het lef heeft om deze diepere gevoelens aan te gaan. Als je weet wat er werkelijk in je leeft en dit écht aan durft te kijken, weet je ook waar je je keuzes op kunt baseren. 

4) Het geschenk van solidariteit met al onze relaties
Als je langzaam wakker wordt in het huidige moment, je motivatie om te leven herontdekt en je pijn in de ogen durft aan te kijken, zie je dat je niet alleen in deze crisis bent. Er zijn meerdere mensen op dit moment die in dezelfde situatie zitten. Het aangaan van de pijn zorgt voor een gevoel van solidariteit met anderen. We’re in this together.

In de crisis waar jij nu in zit, zijn ook anderen mee verbonden.
Op kleine schaal: de mensen waar jij direct mee verbonden bent en die letterlijk met de crisis te maken hebben.
Maar ook groter: allerlei mensen over de hele wereld.

Dan ontdek je ook dat alles wat je doet, hoe klein ook, invloed heeft op wereld om je heen en je eigen toekomst.

Joanna Macy: “Met iedere stap die je neemt, gebeurt er iets nieuws. Met iedere relatie die je aangaat en persoon die je in vertrouwen neemt, gebeurt er iets. Alles is met elkaar verbonden. Iedere goede kok kan zien dat je met de verschillende, lekkere ingrediënten een geweldige soep weet te maken.”

Door op een bewuste wijze met jouw crisis om te gaan, help je mee aan de heling van niet alleen jezelf, maar ook de mensen om je heen.

Als je werkelijk dieper durft te zakken, zie je hoe samen we zijn. En hoe we ook samen onze armen ineen kunnen slaan om een betere toekomst te maken. Met mijn Ziek van verlangen werk probeer ik het bewustzijn op de liefde te veranderen. Ik realiseerde me in het volledig toelaten van deze pijn zoveel mooie dingen dat ik besloot anderen hiermee te helpen. De crisis gaf me dit geschenk.

5) Het geschenk van de onmetelijkheid van tijd
De laatste van Joanna Macy. Een punt waar ik helemaal verliefd op ben. Hieronder vind je Macy’s worden aan de hand van de klimaatcrisis (daaronder vind je het vertaald naar een algemene crisis in mijn eigen woorden):

Joanna Macy “Alle keuzes die we nu maken, hebben een direct effect op de toekomst. Ik leerde dit in mijn studies naar nucleair afval. Alles wat we nu kiezen te doen, heeft invloed of komende generaties, duizenden jaren van nu, überhaupt geboren kunnen worden. Alle mensen en wezens die in de toekomst leven zijn hier en nu, in onze acties. Zo zijn ook onze voorouders aanwezig in het huidige moment met de gevolgen van de keuzes die zij ooit maakten. Ik wil graag dat je hun aanwezigheid voelt. Samen met je broers en zussen van allerlei soorten (dieren en planten) en maten, schoonheid en kracht. Laat hen in je oren lachen en je een bemoedigend schouderklopje geven, laat hen je vooruit trekken. Want we hebben belangrijk werk te doen.

De aarde is op dit moment aan het ontwaken. Dus vertrouw op dat weten en dat alle pijn die omhoog komt slechts een ingang is om samen te komen; in gemeenschap, met allerlei levende vormen. De pijn die je voor de wereld kunt voelen is even groot als de liefde die je voor haar kunt voelen. Het zijn twee zijden van dezelfde munt.”

Mijn woorden:
Alles wat je nu meemaakt, is een gevolg van wat onze voorouders hebben meegemaakt en hoe ze hierop hebben gereageerd. Durfden zij te voelen wat er in hen omging? Hadden ze überhaupt de middelen tot hun beschikking om met al dat overweldigende in henzelf om te gaan of moesten ze overgaan op een staat van ‘wegstoppen’ om te overleven? (Vele generaties voor ons hadden geen tijd om te voelen én er was niet genoeg kennis over onze binnenwereld. Kennis die er vandaag de dag wel is.) 

Een wond in een familie wordt zolang doorgegeven, tot de wond geheeld is. De energie van de wond manifesteert zich in de problemen die we in ons leven tegenkomen.

Onze voorouders kijken nieuwsgierig mee naar hoe we omgaan met onze problemen en, op een diepere laag: de wond. Net zo zeer dat de generaties die na ons komen, nieuwsgierig meekijken naar hoe we met de wond omgaan. Want zij zullen hun eigen deel hierin dragen.

Jij bepaalt hoe groot dit deel is. Jij laat zien hoe je kiest voor heling en voor een weg van leven in liefde.

Hierin kan je jezelf dus waarnemen als niet enkel jou, nu, in dit jaartal, in deze maand, op deze dag, maar dat wat jij nu meemaakt verbonden is met honderden jaren voor jou en honderden jaren na jou. In die zin zijn we veel groter en ruimer dan we ons nu kunnen beseffen. Ons zijn wordt niet enkel beperkt tot ons sterfelijke lichaam, ze leeft voort in groot, ruim lichaam van meerdere eeuwen oud. 

Dit hoef je niet met je hoofd te begrijpen, dit is stof tot navoelen, ipv nadenken. 😉