Aarzelend zat ze voor me. Ze twijfelde of ze een bepaalde opdracht moest aannemen waar ze flink wat geld mee zou verdienen, maar… Ze vond vanaf het begin dat de organisatie een lelijke wijze van contact onderhouden had. “Ik zit niet in een situatie dat ik de opdracht moét doen voor het geld, maar ik weet het niet. Het lukt me maar niet om een keuze te maken. Uiteindelijk heb ik niet met hen te maken, maar met de mensen die de organisatie hebben ingehuurd. Maar toch… Het voelt niet goed!”
Ze praatte nog even door. Ze wikte en ze woog. Ze wist het echt niet. Ze vroeg:
“Wat vind jij? Wat moet ik doen?”

Twijfelen. Godsenakkese wat is dat een zenuwslopend mechanisme in onszelf. In het geval van de persoon met wie ik afgelopen week sprak, ‘leek’ de twijfel over niets ernstigs te gaan. Maar in mijn praktijk hoor ik lastige gevallen. Omdat ik voor het grootste gedeelte met het onderwerp Ziek van verlangen-zijn werk, komt dé twijfelvraag der twijfelvragen veelvuldig voorbij: wil ik bij mijn huidige partner blijven of toch voor de ander, waar ik zo voor gevallen ben, gaan? (Een vraag die in veel gevallen al gauw gereduceerd wordt tot: ‘wil ik bij mijn huidige partner blijven of niet?’)
En bij alle gevallen, lijkt de twijfel niet te slagen in wat wij ermee pogen te doen: onszelf een richting geven. Hoe hard we ook nadenken, hoe slim we ook zijn (en geloof me, ik heb de meest intelligente vrouwen voor me zitten waarbij hun intelligentie hen ver gebracht heeft in het leven), we blijven richtingloos.
Maar hoe hevig de twijfel ook is, er is hoop. Ik geloof dat we er anders naar mogen gaan kijken.
In deze blog (uit 2019!) schreef ik er al over:
‘twijfelen heeft niet als doel om een antwoord te vinden. Twijfelen is een innerlijk mechanisme dat zichzelf in stand wil houden. Een vicieuze cirkel waarin eindeloos gedachten tegenover elkaar gezet worden, waarvan de een het nooit van de ander zal winnen. Het antwoord op de vraag die gesteld wordt zal niet binnen het twijfelen gevonden worden, maar in een ander gebied van onszelf.’
Een ander gebied van onszelf, dus. Maar hoe werkt dat?

Sinds die blog in 2019 ben ik iedere week, tijdens bijna iedere sessie die ik heb, hiermee aan het oefenen. Laat ik verder gaan met het voorbeeld om het te illustreren.
“Tja, wat vind ik..?” Ik glimlachte ondeugend naar haar. Dit is altijd zo’n spannend moment, om aan je coach te vragen wat hij/zij/hen ervan vindt. 🙂
“Ik wil je eigenlijk een andere vraag stellen. Je vraagt jezelf af of je de opdracht moet aannemen. Maar uit je verhaal haal ik op dat je het eigenlijk al weet. Je lijkt nu nee te zeggen. Dus, er lijkt iets anders in je te gebeuren…” Ik zei even niets en keek haar onderzoekend aan. Het volgende dat ik wilde vragen mocht omhuld worden door stilte, de stilte die ons helpt dieper in onszelf te luisteren.
“… Het lijkt wel alsof er een vraag ónder de vraag ligt ‘moet ik de opdracht en het geld aannemen, of niet?’ Welke vraag ligt eronder? Wat zou dat kunnen zijn..? En neem de tijd om te reageren.”
Ik zag haar slikken. “Eh… Nou… Om heel eerlijk te zijn weet ik nog niet hoeveel de verzekering zal vergoeden van het auto ongeluk dat ik laatst heb gehad. Dat extra geld zou misschien best fijn zijn voor de reparaties die eraan zitten te komen. Aan de andere kant, geloof ik ook in de wet van de aantrekkingskracht. Als ik niet voor deze opdracht ga, geloof ik dat er een andere opdracht zal komen die meer ‘aligned’ is met wat bij mij hoort. Waar een organisatie bijvoorbeeld wél met respect met mij omgaat. Dus ik kan inderdaad nee zeggen, maar…”

Ik hoorde dat we er nog niet helemaal waren. De energie van het rechtvaardigen van de twijfel was nog te sterk. Daarmee bedoel ik dat haar antwoord nog teveel een verantwoording is van waarom ze zou moeten twijfelen. Begrijp me niet verkeerd: ik vind iedere twijfel die een mens heeft volkomen terecht. Ik kan soms voor iemand zitten in mijn praktijk en even volledig de weg kwijt zijn omdat de stem van de twijfel zo overtuigend is. Het lijkt alsof het het enige is dat er toe doet. En alsof, vasthouden aan de twijfel, het enige is dat ons verder zal helpen. Het onszelf los worstelen uit die twijfel, is best een gedoetje.
”En welke vraag ligt daar weer onder? Laat ik de vraag anders stellen: wat doet het meeste pijn in dit verhaal?”

En toen zag ik dat we beet hadden. De tranen welden in haar ogen op terwijl ze het volgende zei: “Ik heb de auto van mijn ouders gekregen. Ze hebben niet veel geld. Nooit gehad ook… Ik durf het niet aan ze te vertellen… Dit hebben ze uit alle liefde ooit aan me gegeven. En nu heb ik het in de prak gereden. Ik ben zo stom geweest… Zo, zo, stom…”
Nu stroomden de tranen echt over haar wangen. Haar lijf schudde van het huilen. Herhaaldelijk excuseerde ze zichzelf, wat natuurlijk niet hoefde, maar ik luisterde alleen maar naar haar gesnik. Ik zag voor mij iets openbreken. De kern van de twijfel had zich laten zien. Wanneer de eerste golf van emoties uit de ruimte was gedreven, gingen we het gesprek aan over de schuld die ze voelt. En haar gevoel van falen.
De bovenstaande methode is een heel fijn trucje. En, toegegeven: het werkt heus niet altijd. Maar de strekking ervan klopt in mijn ervaring altijd. Waar we over twijfelen, is vrijwel nooit het onderwerp dat we werkelijk moeten bespreken om verder te komen. Er is iets anders in onszelf gaande wat we moeilijk vinden om te zien. Zodra dit is aangeraakt en besproken wordt, zal duidelijk worden wat mogen doen met de eerste vraag waar we mee begonnen. In het geval van deze vrouw, heeft ze uiteindelijk met een lichter gevoel ervoor gekozen de opdracht wél aan te nemen (plottwist!). De zwaarte was van het onderwerp af.
En daar gaat het om: als een onderwerp om de een of andere reden zwaar beladen is, mogen we onszelf de vraag stellen:
wat maakt het in wezen zwaar?
Welke, tot nu toe nog niet benoemde, zwaarte houdt mij op mijn plaats?

Liefs,
Anne
Ziek van verlangen: je hoeft de ander (nog) niet los te laten (met video)
Als ik met iemand een intensive begin, kijken ze me wat zenuwachtig aan in het begin van een intake en zijn ze opgelucht aan het eind. “Als je had gezegd dat ik afscheid van ‘m moet nemen, dan had ik niet met je willen werken,” zeggen sommigen. Ik begrijp wat ze...
De mystieke dans van vorige levens: bijzondere ontmoetingen en zielenherkenning
Het verbaast me dat het nog geen versiertruc is om de eerste keer als je iemand ziet die je aantrekkelijk vindt, te vragen: “Hé, ken ik jou van een vorig leven? Toen jij die koningin was en ik een burger? En we hopeloos verliefd op elkaar waren, maar niet samen konden...
De chaos en paniek in mij: de wond achter verlangen naar een ander (met video)
Wat is er toch mis met mij? Vroeg ik mij weer af als mijn hart openbloeide voor een andere man. Ik heb een lieve vent, een fijn leven én toch kwam ik een ander tegen en was ik daarna compleet in de war. De chaos en de paniek in mij waren telkens weer groot. Met vlagen...
Verliefd op een ander: scheiden of blijven? (long read – met video!)
Zo vaak heb ik het 'zeker geweten'. Ik was smoorverliefd op een ander en ik 'wist' dat dit maar één ding kon betekenen: ik zou en moest mijn relatie verbreken. Het verlangen naar de ander was te groot om in het geniep te moeten verdragen. En te wachten tot het vanzelf...
Verliefdheid en het brein – Hoe verliefdheid je keuzes beïnvloedt
Midden in een verliefdheid kunnen we ons vrij, onbezorgd en intens verbonden voelen met de ander. We zijn minder angstig, we durven meer risico’s te nemen en we hebben het gevoel dat we alles voor de liefde over hebben. Hoe kan dat eigenlijk? Hoe werkt ons brein als...
Verbonden door aandacht
“Weet je dat je dat vaker doet? Dat, wanneer je je ongemakkelijk voelt, je met boeken, schrijvers en theorieën komt?” Zegt de Canadese Jeff tegen me. Hij kijkt me indringend aan. “Dat is jouw veilige haven, dat is waar je naar terugkeert als je je niet goed voelt. Dat...
Het sterfbed: in het leven bestaan wel degelijk nu-of-nooit-momenten
Op 9 maart 2016 kwamen de eerste narcissen uit de grond, net als nu. De aarde maakte zich klaar voor een nieuw begin. Om 11:27 die dag, blies mijn broer Robin zijn laatste adem uit. Ik kwam op dat moment zijn kamer binnen. Mijn moeder en een verpleegster van het...
Verliefd op een collega
Van alle mensen die vanaf 2016 in mijn praktijk komen, komt ongeveer 60% met een belangrijke vraag over het verlangen naar een dierbare collega. In mijn nieuwste podcastaflevering vertel ik over wat ik leerde over het diepere verhaal achter het verlangen naar iemand...
Omgaan met paniek
Ze praat snel. Ik hoor de paniek in haar stem via de speaker van mijn telefoon die op luidspreker staat. Met mijn ogen gesloten leun ik achterover in mijn stoel terwijl ik naar haar spraakwaterval luister. Ik ben opgehouden dingen te noteren in mijn notitieboekje....
In een verliefd op een ander-crisis? 8 Basistips om er door heen te komen!
Jaren geleden, toen ik mezelf niet begreep en zelfs een hekel aan mezelf had voor de persoon die ik was, had ik nooit kunnen bedenken dat ik nu dit werk zou doen. Dit werk: mensen begeleiden in hun ontdekkingsreizen door de wereld van Ziek van verlangen-zijn. Opzoek...
Niet zonder kleerscheuren (met audio!)
“Is mijn verlangen het wel waard om te volgen als ik daarmee de mensen van wie ik hou pijn doe?” Is de vraag die meerdere mensen de laatste tijd aan me stellen. Hun vraag is gedoopt in een grote kom van schuldgevoel en van hun gezichten druipt met grote druppels het...
Ik sta mezelf toe oncontroleerbaar gedrag te vertonen
Eigenlijk is er maar één manier waarop ik door alle verlangens, pijn en verdriet ben gekomen in de jaren dat ik worstelde met het verlangen naar een andere man dan mijn eigen vriend. Ik hield (hou) van mijn geliefde, maar toch gingen jarenlang, iedere dag mijn...
Verlangen als onderdeel van een grote, persoonlijke transformatie
Nog voordat we doorhebben dat we een persoonlijke transformatie ondergaan, is er al een tijd daarvoor in ons besloten dat er een periode mag aandienen van verandering en ontwikkeling. Hedendaags mysticus Llewellyn Vaughan-Lee omschrijft zo’n proces als volgt: “Deze...
De illusie van ‘alles moet anders’, met voice-over
Al maanden heeft de illusie van verandering me in haar greep Ze knarst met haar tanden en zegt dat alles anders moet. Het huis, het werk, mijn woonplaats, mijn kleren, Mijn relatie, mijn vriendschappen, Koortsachtig plan ik al maanden die verandering in: Ik doe...
De grootsheid in jou
Hoezeer we ook met onszelf in de knoop kunnen zitten Hoe lelijk we naar onszelf kunnen praten Hoezeer we de hoop op een goede toekomst ook opgegeven kunnen hebben en totaal geen perspectief meer zien Hoe donker het innerlijk nu kan zijn op momenten Hoe fel het...
Eenzaamheid vermomt zich in vele jasjes
artwork van Brian Kershisnik Met hangende schouders staar ik naar het door mij eerder volgekladde papiertje met alle dingen die ik van mezelf nog moet doen. Ik heb nog twee weken, denk ik bij mezelf, voordat de coachingspraktijk weer opengaat. Voor die tijd moet het...
Als mensen niet doen wat je wilt dat ze doen
Met een zwaar gemoed slenter ik door de stad. Ik had het voornemen om in de bibliotheek door tijdschriften te bladeren waarin ik zou kunnen staan met het werk dat ik doe. Ik weet niet of je ooit die advertentie gezien hebt voor de cursus: ‘How to be a magazine...
Als je partner verliefd op een ander geworden is (met inzichtvragen en video)
Jouw partner is verliefd geworden op een andere man of vrouw en er gaat van alles door je heen nu. In dit artikel wil ik je een klein beetje bij de hand nemen om uit te leggen hoe ik deze situatie zie en wat jij eraan kunt doen. Waarschijnlijk stel je jezelf de...
Gaan voor wat ik wil
Iedere dag kijk ik ongeduldig uit mijn raam of mijn tulpen al groeien. En nee, dat is geen codetaal voor iets schunnigs. Ik plantte daadwerkelijk een paar bollen vorige herfst, langs het pad waar mijn coachees naar de voordeur wandelen. Ik stelde een koninklijk entree...
Wat kan ik toch een trutje zijn
Gisteravond maakte ik ruzie met mijn liefje. Of hij met mij. Ik weet niet meer wie begon. Maar ik weet wel hoe het eindigde: hij lag op de bank voor zich uit te staren en kon geen woord meer zeggen. En ik, ik blééf maar praten. Praten, praten, praten, praten... Alleen...
Wanneer zelfhaat zijn intrede doet
Er zijn momenten in het leven waarin we een enorme stap mogen maken om onze eigen waarheid te volgen. Een stap die offers met zich meebrengt. Het offer van het grootste soort. Ik heb het niet over geld, of over spullen, of een valse zekerheid zoals het veranderen van...
Jezelf dragen
Waarom het zo eng is weet ik niet. Maar ik doe er soms uren, en laten we eerlijk zijn: ik doe er soms dagen over voordat ik ga zitten, mijn lichtblauwe moleskine dagboek met vlekken erbij pak en ga schrijven. Ik begin altijd hetzelfde: ik schrijf de datum op, zet...
Het riskeren van vreugde
We hebben allemaal een wond van binnen die eens in de zoveel tijd flink begint te etteren. (Excuses voor het beeld.) Twijfel je of jij dit hebt? Dan wil ik aan je vragen: wanneer was de laatste keer dat jij iets te fel reageerde op een geliefde of een collega? (Ik...
Zij die het krachtigst zijn
Zij die het krachtigst zijn hebben het minst energie.Zij die het krachtigst zijn verontschuldigen zich het meest.Zij die het krachtigst zijn houden (te) vaak hun mond gesloten, zo vaak dat ze voor anderen zelfs dom of simpel kunnen overkomen.Zij die...