Jouw partner is verliefd geworden op een andere man of vrouw en er gaat van alles door je heen nu. In dit artikel wil ik je een klein beetje bij de hand nemen om uit te leggen hoe ik deze situatie zie en wat jij eraan kunt doen. 

Waarschijnlijk stel je jezelf de volgende vragen: is dit mijn schuld? Heb ik iets over het hoofd gezien in onze relatie? En: is wat er nu gebeurt het einde van mijn huwelijk of relatie? 

Behalve op de vraag: ‘is dit mijn schuld?’, zeg ik op de andere vragen wel Ja.

Ja, je hebt iets over het hoofd gezien.

En ja, dit is het einde van je huwelijk of relatie.

En begrijp me niet verkeerd, ik ben hier niet om je aan te vallen. Blijf asjeblieft verder lezen. Want uiteraard bedoel ik mijn ja’s iets anders dan wat je nu misschien denkt. 

Heb ik iets over het hoofd gezien in onze relatie?

Ja.

Laat ik met het begin beginnen: deze situatie is niet jouw schuld. En óók niet de schuld van je partner. Jullie overkomt deze situatie beiden. Voor beide partijen is deze situatie even verwarrend en op jullie eigen manier hartverscheurend en onzeker. 

In zo goed als alle gevallen in een crisis, hebben we een lange tijd van iets weggekeken wat eigenlijk alle aandacht verdiende. We kunnen weg hebben gekeken van een pijn in de vorm van trauma of een behoefte die herhaaldelijk niet beantwoord wordt. Met als resultaat dat ergens in de tijdlijn van een relatie, de pijn of de hongerige (en terechte) behoefte in al zijn rauwheid naar boven komt zodra een vorm van heling in zicht komt. Daar zal ik later in het stuk op terugkomen. Maar eerst enkele voorbeelden. 

Enkele voorbeelden van een pijn, trauma of behoefte kunnen zijn:

• Een terugkerend conflict binnen je relatie. Je kijkt anders naar sommige zaken en je vindt maar geen middenweg hierin.
• Een pijnlijke gebeurtenis in een relatie zoals de sterfte van een kind, een abortus, een eerder vreemdgaan, het sterven van een gemeenschappelijke vriend. Het sterven van een familielid. Ingaand op het vorige: een sterfgeval waar je nog niet verwerkte rouw van meedraagt. Een financiële tegenslag zoals een faillissement, verkeerde keuzes of oplichting. Het meemaken van een (ernstige) ziekte.
• Een behoefte die je blijft negeren van jezelf en/of van je partner. Je, of jullie beiden, gaan maar niet staan voor wat jullie eigenlijk willen. Meer tijd alleen. Een jaar in het buitenland willen wonen. Opkomen voor je eigen verlangens binnen seksualiteit. Een creatiever leven leiden. Meer in de natuur willen zijn. Meer of minder met vrienden tijd doorbrengen. Etc.
• Een moment waarop je er niet voor je partner kon zijn vanwege een burn-out, depressie, rouw of ziekte, terwijl je partner alle hulp goed gebruiken kon zoals bij een bevalling en het opvoeden van kinderen.
• Wanneer een van de partners een ziekte kreeg, psychisch of lichamelijk, en de andere partner onvermogen emotionele vaardigheden had om er voor de ander en zichzelf te zijn.
• In hoeverre kan jij de binnenwereld van je partner dragen in een gesprek, zonder zelf in paniek te raken? Is er een evenwichtige balans in de relatie waarin je op momenten je partner draagt en op andere momenten jouw partner jou kan dragen? Of is er een disbalans waarin één de helper is? En de ander bang is voor het vele voelen van je eigen partner, bijvoorbeeld?
  
• Kan jij jouw eigen binnenwereld zelfstandig dragen? En daarmee bedoel ik niet het wegstoppen en er geen last van hebben – tot je er wel weer last van hebt en de bom weer barst, maar heb jij manieren om tot jouw innerlijke antwoorden te komen wanneer je partner er even niet is? 
  
• In hoeverre is er een wederzijdse emotionele beschikbaarheid in de relatie?

Het leven gaat al gauw door, maar wonden uit het verleden zullen niet opgelost worden voordat we er echt naar gekeken hebben. Wanneer een van de partners is gaan verlangen naar iemand anders, komen onverwerkte thema’s vaak naar boven en laten oprechte behoeften zich zien.

Hoe dat zit?

In het kort: we voelen ons aangetrokken tot die mensen die een medicijn zijn voor de wonden die we met ons meedragen. De ander leeft iets voor wat een gezonde, helpende houding kan zijn om naar de pijn te kijken. Of/En, er ontstaat iets tussen de twee partijen wat een medicijn is voor de pijn.

Een voorbeeld: Freek en Iris zijn ruim 15 jaar getrouwd. Ze hebben twee kinderen. Toen Iris in verwachting was van het derde kind, overleed deze bij de bevalling. Freek had in die tijd een burn-out en stond op een overlevingsstand waardoor hij er niet voor zijn eigen verdriet kon zijn en ook niet voor Iris. Iris en Freek vinden een manier om verder te leven en hebben het goed samen, maar ze weten ook beiden dat er weinig over het verliezen van het derde kindje gesproken wordt. En dat andere moeilijke onderwerpen, of gesprekken waarbij een confrontatie aangegaan moet worden, worden vermeden. Ze zijn twee prachtige ouders voor hun kinderen en een goed team, maar echte emotionele intimiteit missen ze in de relatie. Het gezin is druk, het leven is veel, het werk vraagt veel aandacht: de tijd gaat snel voorbij.

Vijf jaar na het overlijden van hun kindje, wordt Iris verliefd op Jeroen. Jeroen heeft ook een kind verloren, ook zijn eigen vrouw, maar heeft dankzij therapie veel geleerd. Bij Jeroen kan Iris voor het eerst echt haar verhaal kwijt over het verliezen van het derde kindje, ze wordt gedragen door Jeroens emotionele vermogen met dit onderwerp aan te gaan. Voor het eerst in jaren ervaart ze wat het is om gedragen te worden in haar eigen trauma en hoe het is om gedragen te worden door een geliefde in een intieme, emotionele relatie. 

Zoals je leest is er in de aantrekkingskracht tot Jeroen voor Iris een verlangen naar geborgenheid en een verlangen diep gedragen te kunnen worden in trauma. Betekent dit dat het helemaal de bedoeling is voor Iris en Jeroen dat zij hun leven samen zullen delen? Dat kan ik niet zeggen, maar ik weet wel dat het in ieder geval niet betekent dat er geen kansen meer zijn voor Freek en Iris. Meer daarover in de volgende alinea.

Een speciale boodschap voor jou:

Is dit het einde van mijn huwelijk of relatie?

Ja.

Maar dit is niet het einde waar je nu aan denkt. Deze situatie hoeft niet te betekenen dat je gaat scheiden of dat de relatie voor altijd verbroken wordt, maar de relatie zoals het tot nu toe is geweest, is gestopt. Wat jullie eerst hadden, is voorbij. Jij en jullie staan op het punt om als nieuw te mogen beginnen, waarin nieuwe geloften gemaakt zullen worden die meer bij de persoon passen die de ander en jij nu geworden zijn.

Maar, daar gaat tijd overheen.

Het is heel normaal om in de eerste fase vooral te voelen wat je absoluut niet meer wil. In het geval van ziek-van-verlangen-zijn, komt dit vaker voor bij degene die is gaan verlangen naar iemand anders. Hij of zij zal zien wat niet meer werkte in de relatie of in het huwelijk. De kunst is om open te luisteren naar alle nee’s en ‘dit-werkt-voor-mij-niet-meer’. En deze niet als een aanval te zien, maar als een een uitnodiging om bij jezelf te kijken: wat vind ik hier eigenlijk van? Benoemt hij/zij eerlijk wat ik eigenlijk ook al vaker dacht, maar waar ik niet aan toe wilde geven? Of ben ik het er niet mee eens?

Jij zelf, als partner-van zijnde, zal waarschijnlijk manieren proberen te vinden om de ander bij je te houden, maar bij afsterven van het oude hoort ook dat er een tijd tussen zit die alleen ervaren wordt. Waar eerder in een huwelijk zoveel samen-zijn ervaren werd, is er nu ineens afstand gekomen en misschien zelfs een vorm van koelte.

Of misschien voel jij als partner wel genegenheid, maar merk je dat het niet meer aankomt bij jouw geliefde en doet dit vreselijk zeer. Dit is het moment waarop je elkaar los mag laten en naar binnen mag keren.

Als de liefde niet meer wederzijds stroomt, word je uitgenodigd naar binnen te gaan en te luisteren naar wat daar gebeurt.

Dit is een hele confronterende en verwarrende tijd. Waarbij je geen idee hebt hoe lang het gaat duren. Dat wat je eerder kende, is niet meer. En er is nog geen vooruitzicht op het nieuwe. Maakt dit je angstig? Dan is dat doodnormaal. Iedereen die hier koeltjes in kan staan heeft volgens mij een slecht werkende amygdala.

Maar hoe meer je begint ‘te freaken’, hoe meer je denkt: ‘God, dit trek ik niet!’, hoe belangrijker het is om hulp uit te nodigen om niet alleen te staan in wat je ervaart.

Het voelt zo tegennatuurlijk: je maakt als stel samen iets mee, maar toch word je nu gevraagd dit alleen te doen? Dat ieder in de relatie zijn eigen portie onderzoekt en verteert? En toch wil ik je vragen op deze fase te vertrouwen. Want dat is het: een fase. Ook dit gaat voorbij.

Het kan ook zo zijn dat je je partner los moet laten en dat hij/zij het probeert met de ander. Dit is helemaal lastig, maar in deze gevallen is de aantrekkingskracht zo groot tussen jouw partner en de ander dat het niet tegen te houden is. In veel gevallen is het jouw geliefde niet eens gelukt om écht te werken aan jullie huwelijk of relatie.

Als ik dit in mijn praktijk tegenkom, dan zeg ik ook altijd eerlijk tegen mijn coachees: “Het kan heel goed zijn dat je over een paar maanden al denkt: dit is het niet. Ook hij/zij is het niet voor mij. Wees hiervan bewust. Want er is nog steeds veel in jou dat niet helemaal helder is. De ander is niet het antwoord. Jij bent het antwoord.”

Als de ander het ‘wil proberen’ met de degene waar ze naar zijn gaan verlangen, kan ik alleen maar een buiging maken voor wat er gebeurt. En het moment eren, hoe hartverscheurend ook: scheiden of tijdelijk uit elkaar gaan in de huidige relatie moet gebeuren voor beide partijen om tot belangrijke inzichten te komen.  De theorie is mooi, maar vaak leren we door het te doen. Door vallen en opstaan. Ook als dat veel pijn doet voor beide partijen. De aantrekkingskracht is voor sommigen te groot om rationeel te willen blijven handelen. Het is mijn taak dat ik jullie informeer over de mogelijkheden en laat zien waar en wanneer we vanuit blinde vlekken handelen. Ik kan alleen maar naast iemand staan.  

Samen met de ander zijn, een scheiding aanvragen, is in sommige gevallen nog steeds niet het einde.

Ook al geloven we van wel. Want in de samensmelting met de ander, komt er ook een heleboel los. Dit heeft te maken met al het onbewuste dat voor de aantrekkingskracht heeft gezorgd. Als we ons aangetrokken voelen tot de ander, zien we alleen wat we willen zien. We zien wat we nodig hebben om onze wond te helen, maar we zien niet de hele mens die erachter zit. Dit heeft tijd nodig en soms hebben we het dus nodig om het ‘uit te proberen’ om het zeker te weten. Ik zeg dit niet ter aanmoediging, ik zeg dit omdat ik zoveel ervaring heb met mensen waarbij de aantrekkingskracht te groot was. Inclusief ikzelf. De pijn die ze in zichzelf tegenkomen is te onduidelijk en vinden ze nog te lastig om alleen te dragen en de ander is een oplossing voor het dragen van hun pijn. Maar dit is tijdelijk. We kunnen niet alleen afhankelijk zijn van een ander. De verliefdheid zal wegebben en dan blijft de waarheid over.

Let wel: het kan zijn dat de waarheid ook betekent dat het beter is te scheiden of uit elkaar te gaan en een leven niet op een relationele manier voort te zetten.

De enige manier waarop je een kans voor een voortzetting van het huwelijk of relatie is:

Ga bij jezelf naar binnen. Geef je over aan dat wat er gebeurt en wat je allemaal niet onder controle hebt. Vraag om hulp bij alles wat jij nu tegenkomt. Ook jij mag het werk gaan doen. Dit is niet een one (wo)man’s show waarbij het een probleem is van alleen degene die verliefd is geworden op een ander. Zo lang je dit wel blijft geloven en alles in de schoenen van je partner schuift, zal er niets veranderen en zal hij/zij verder van je verwijderd raken.

Werk met iemand waarbij je helemaal eerlijk kunt zijn, waarbij je niets hoeft in te houden. Probeer te werken aan je beeld waarin je je partner of jezelf als enige boosdoener ziet en geef je over aan wat het leven met jullie beiden doet. Wat het met jou doet. Want alles wat jij voelt nu, is helemaal van jou. En het vraagt om jouw toegewijde aandacht. Hoe hulpelozer en wanhopiger je je voelt, hoe meer er gewerkt mag worden aan een innerlijke draagkracht om er voor alle emoties en gedachten te zijn die je nu hebt. Hoe eerder je jouw partner emotioneel loslaat en je je op jezelf richt, hoe eerder er een diepere waarheid voor jou en jouw partner naar boven kan komen.

Geef aan jezelf wat jouw weggestopte behoeften of dromen waren. Neem de tijd om echt te luisteren naar wat er van binnen in jou speelt en hoe het voor jou eruit ziet om je hart te volgen. Een reis in je eentje naar een land dat je altijd al getrokken heeft? Een nieuwe taal leren, wat je altijd al uitstelde? 

Ik begrijp heel goed dat geen enkel mens zit te wachten op een crisis zoals deze. Maar dit moment is een kans om innerlijk te groeien en meer te groeien naar een leven waarin ook jij, als partner, je veel gelukkiger, krachtiger en stabieler zal voelen. Alles wat je nu leert, geef je door aan de volgende generatie, zoals eventuele kinderen die jullie hebben.  Dit is van een enorme waarde.

Helpt relatietherapie nu?

Ja. Maar alleen als er geen gedwongen uitkomst is waarin jullie koste wat kost bij elkaar moeten blijven. De confrontatie van het niet altijd voor altijd samen zijn is in veel gevallen nodig om net een trede dieper in jezelf te kunnen gaan en dingen aan te kijken waar je normaal gesproken niet naar durft te kijken. Met andere woorden: soms moeten we op de rand van een klif staan om echt eerlijk naar onszelf en de ander te kunnen zijn. Relatietherapie kan een goede manier zijn om te leren communiceren met elkaar op een oordeelloze, begripvolle en open manier. Een manier die je nog hard gebruiken kunt in de loop van dit proces.

Therapie werkt alleen als er in de therapie gewerkt wordt aan het naar elkaar kunnen luisteren in dit hele moeilijke proces. Hoe ben je er echt voor elkaar nu? Wat heeft de ander nodig? Hoe kan ik er voor mezelf zijn als de ander iets nodig heeft wat mij heel erg veel pijn doet? Zonder dat ik van de ander verwacht dat de ander mijn pijn oplost?

En ook: Welke eerlijkheid hou ik nog achterwege om de lieve vrede te bewaren? Dit is een tijd waarin je het achterste gedeelte van je tong mag laten zien. In therapie is dit een veilige omgeving waarbij eventueel shockerende en confronterende bekentenissen op een gezonde manier naar buiten mogen komen.

Wil de relatie of het huwelijk een kans van slagen hebben (hoe het slagen er ook uit mag zien, soms betekent dit ook wél uit elkaar gaan), dan mogen we héél eerlijk worden. Pijnlijk eerlijk vaak.

Je leert elkaar op een hele nieuwe manier kennen. Voorbij wat hoort, voorbij de lieve vrede, maar jullie mogen allebei in een nieuwe waarheid komen over jezelf en over elkaar. Een waarheid waar vanuit eventueel in de toekomst weer de liefde kan stromen. Als dat de bedoeling is.

Je kunt dit ook al zelf doen, buiten therapie om, maar ik raad dit sterk af als je tot op heden nog geen zelfontwikkeling hebt gedaan of nog geen geweldloze communicatie vaardigheden hebt opgebouwd. Heb je dit wel? Dan had je dit waarschijnlijk al gedaan. Denk niet: ik los dit zelf wel op. Sommige dingen in het leven zijn te groot om alleen op te lossen. En heel veel grote dingen in het leven zijn te belangrijk waarin je niet de koppigheid van ‘zelf oplossen’ of ‘dat kost dan weer geld’, etc, kunt veroorloven.

 Mijn rol als coach

In mijn werk heb ik één taak: de ander bewust maken van de pijn die achter het verlangen ligt en zo eerlijk als mogelijk naar jezelf kijken. Daarnaast probeer ik de ander te leren hoe je jezelf kunt dragen, zodat niet meer al het gewicht ligt op de persoon waar hij/zij naar is gaan verlangen. Vaak is het verlangen zo sterk, omdat we niet weten hoe we er voor onszelf kunnen zijn. Maar in het contact met de ander vinden we wel de draagkracht waar we jaren naar verlangd hebben. (Ik val in herhaling, maar dit is zo belangrijk om te herhalen!)

Zoals ik al schreef kan het nog steeds zo zijn dat een coachee bij de ander wilt zijn. Ik veroordeel dit niet. Ik ben geen God die weet wat goed is voor iemand en wat niet. Maar wat ik wel weet is dat het verlangen naar de ander een symptoom is van iets wat er onder ligt en daar zal ik het ook in gesprekken over blijven hebben. En ook al heb ik zelf heel wat fouten gemaakt in mijn persoonlijke ziek van verlangen proces waar ik veel van heb geleerd, iedereen is hier op aarde om zijn eigen lessen te leren. In gesprekken eis ik dan wel een zeker bewustzijn terwijl je eventuele fouten maakt die pijnlijke gevolgen hebben. Ik ben liefdevol, maar ook confronterend wanneer nodig. 

Andere blogs die ik je aanraad te lezen:

Van nature (over elkaar niet meer aanraken)

Scheiden of blijven

De wond

Zoek je begeleiding voor jezelf om met deze situatie om te gaan? Of voor jouw partner? Kijk dan bij Werk met mij. 

Voor als jouw partner eerst zelf aan de slag wilt gaan met online content:

Mijn website staat vol met informatie. Wil hij/zij toch meer? Kijk dan naar het zelfstudiepakket om Wijs in je verlangen te worden en hier wijs mee om te gaan. Een met aandacht gemaakt pakket met 5 vooraf opgenomen lezingen over de diepere betekenis van het verlangen, de wond achter het verlangen en leven met een geheim. En uiteraard de ziek van verlangen methode om zelf aan de hand van verschillende video’s en inzichtvragen jouw eigen aantrekkingskracht op een totaal andere manier te leren begrijpen. Meer rust in je hoofd, je hart en je lijf.