Deze persoonlijke, openhartige blog gaat over schaamte en het over het gevoel dat je ‘stilstaat’ in je leven.
Ik wil graag mijn hoed als mystica afzetten en gewoon Anne zijn. De Anne die in het zuiden van Limburg is opgegroeid tussen drie lieve oudere broers en twee lieve ouders. De Anne die kan genieten van een frikandel speciaal en een blikje coca cola.
Deze Anne voelt zich verscheurd in de pandemie en de vaccinatiekwestie.
Yes. She said it. Je hebt het goed gelezen: ik begin erover.
Ik heb de afgelopen maanden over dit grote onderwerp gezwegen omdat ik te bang was voor reacties van anderen. Maar ik wil mezelf niet langer tegenhouden om vanuit mijn hart naar je te schrijven.
Ik twijfel. Al een hele lange tijd over het wel of niet nemen van een vaccinatie.
Het zit zo:
Mijn ouders willen liever niet dat ik het doe. En als je me een beetje kent, dan weet je dat de relatie met mijn ouders de fundatie is van wie ik geworden ben. (Zoals bij iedereen van ons. ‘Natuurlijk’.) Zij zijn de voeders van mijn zelfstandigheid, de zaden van de kennis die ik ontvangen heb om onze eigen wijsheid te herkennen en om de diepere laag in het leven waar te nemen. Voor mijn gevoel heb ik álles aan hen te danken.
Maar deze zelfde ouders geloven dat de vaccinatie echt niet goed voor een mens is. Ze zijn ervan overtuigd. En natuurlijk willen ze er dan ook alles aan doen, als ouders zijnde, om hun kinderen ervan te weerhouden het vaccin te nemen.
Mijn ouders en ik hebben er vele moeilijke gesprekken over gevoerd. Ik heb geschreeuwd aan de telefoon. Ik heb aangegeven het moeilijk te vinden om een warm, spontaan contact met hen te houden omdat onze kijk zo van elkaar verschilt. Er is meer afstand gekomen, tussen mijn lieve ouders en mij en mijn partner. Een afstand die ik nog nooit in mijn leven heb meegemaakt of laat staan, voor mezelf wenste.
Goed, we praten makkelijk over ditjes en datjes, maar ineens, voor het eerst in onze levens, is ons wereldbeeld niet meer gelijk. Dit is één grote mindfuck voor me.
Met name omdat ik, hoe ironisch dat ook klinkt als iemand die studeert op onze diepere waarheid, niet mijn eigen waarheid in dit onderwerp kan horen. Ik heb altijd zo op de wijsheid van mijn ouders vertrouwd, maar nu gebeurt er iets wat tegen mijn eigen geloof ingaat. Waar zij wel ‘die filmpjes’ met gemak bekijken, krijg ik mijn lichaam niet eens zo ver om zo’n filmpje te openen. Ik kan het niet. Ik wil het niet.
Ik zit hartstikke vast.
En ik schaam me diep voor mijn vastzitten.
Als mijn ouders er niet waren geweest, dan had ik denk ik een vaccinatie genomen. Dan was er niemand die ik met heel mijn hart en ziel vertrouwde en me afraadde het te doen. Dan was er alleen maar de boodschap: doe maar, het is goed. Goed voor anderen. Goed voor jezelf. Het is de enige manier.
Maar mijn ouders zijn er wel degelijk.
Voor sommigen is het nog-niet-nemen-van-een-vaccinatie bijna onbegrijpelijk.
De schaamte komt naar boven als iemand er direct naar vraagt en ik weer moet zeggen dat ik het nog niet weet. Dit twijfelen voelt als iets wat écht niet mag in deze moeilijke tijd. ‘Stilstaan’ en ‘iets niet weten’ voelt als iets wat écht niet mag in onze Westerse cultuur.

Illustratie: Hiller Goodspeed
SCHAAMTE
Ik wil graag wat dieper ingaan op schaamte.
Wat ik weet vanuit mijn werk en het werk van Brené Brown die ooit een mooi boekje schreef over schaamte (Titel: Gelukkig ben ik niet de enige) is dat schaamte een teken is dat we ons identificeren met hetgeen wat we aan het doen zijn.
Bijvoorbeeld: als ik me lelijk heb gedragen naar mijn geliefde, dan kan ik daar op twee manieren naar kijken. 1. Ik zie het als een ongelukkig moment en neem me voor het in het vervolg anders aan te pakken en gauw mijn excuses aan te bieden. Ik zie hiermee in dat mijn handelen niet oké was. Maar dat ík niet slecht ben. Of 2: of ik zeg tegen mezelf: “ik ben een slecht mens dat ik dit gedaan heb. Hoe had ik dit kunnen doen? Wat ben ik toch een stomme trut. Ik ben mijn man en de liefde niet waardig.”(Deze woorden klinken heftig, maar dit is hoe het innerlijk dialoog soms kan gaan, toch? ;))
Zoals Kristin Neff, een van de zelfcompassie queens die deze aarde rijk is, dit identificatieproces in haar werkboek over Zelfcompassie mooi omschrijft:
“In the blink of an eye we can go from ’I don’t like this feeling’, to ‘I don’t want this feeling’ to ‘I shouldn’t have this feeling’, to ‘Something is wrong with me for having this feeling’, to ‘I’m bad’!”
Damn right, Kristin. Zo gaat het ook bij mij en de hele vaccinatiekwestie: Ik haat dit gevoel van het niet-weten. Ik wil dit gevoel niet hebben. Ik zou dit gevoel niet moeten hebben. Er is iets mis met mij dat ik dit voel. Misschien ben ik wel gewoon een zwak mens. <- En dat alles in één oogknippertje.
Schaamte en eenzaamheid
Wat ik ook heb geleerd over schaamte is dat het met name ervaren wordt in isolatie. Hoe meer alleen we ons ergens in voelen, hoe groter de schaamte wordt. We zullen dan meer gedachten hebben die zeggen dat er iets is dat mis met ons is omdat we iets (maar niet) doen, iets niet kunnen, iets (niet) zijn, etc. En dat anderen dat niet hebben. En we zullen als gevolg daarvan er ook over zwijgen. We stoppen het ver weg, zodat niemand het maar zal zien.
Ik zie in dat niet over het vaccineren praten in de afgelopen maanden, voortkwam vanuit mijn eigen identificatie met dit probleem. Ik denk en dacht dat het aan mij ligt. Dat er iets mis met mij is. Door jou niet erover te schrijven, hield ik de isolatie bij mezelf in stand. Niet alleen voor mezelf, maar misschien ook voor jou als jij dit nu meemaakt. Maar vandaag handel ik vanuit een dieper weten.
Niet-weten
Vanuit een dieper weten, weet ik en voel ik dat het niet-weten net zo zeer mag bestaan als het wel weten.
We mogen in het leven met één been in het ene staan en met de andere been in het andere.
Eén been in vaccineren, één been in niet-vaccineren.
Eén been in scheiden, één been in niet-scheiden
Eén been in trouwen, één been in niet-trouwen
Eén been in willen stoppen met je werk, één been in niet willen stoppen met je werk.
Eén been in (vul in…), één been in (vul in…)

Illustratie: Hiller Goodspeed
In die gevallen mogen we ons realiseren dat het niet-weten óók een bestemming is. We hoeven nergens naar toe. We zijn al aangekomen. Dit is het al. This is where the magic happens. Misschien voelt het niet fijn, maar we mogen voor een langere tijd op dit specfieke station van het leven verblijven.
De hedendaags mysticus Francis Weller schreef daar ooit iets moois over:
Tijdens een recente samenkomst zei een man tegen mij: “Het valt me op dat je het niet hebt over ‘vooruitgang’ in jouw werk.” Ik zei: “Nee. In mijn ogen beweegt de ziel niet op een lineaire manier, van punt A naar punt B. Soms beweegt het naar beneden of naar de zijkant, soms gaat het achteruit en op andere momenten blijft het stil en beweegt het niet. Vooruitgang is een van de meest gekoesterde fictieve ideeën van onze cultuur, maar het kan pijn doen en zelfs kwaad doen als we het toepassen op het leven van de ziel. Zodra we niet ‘vooruitgaan’, voelt het alsof er iets mis is en dat we falen, (…).”
Francis Weller, in het boek: The Wild Edge of Sorrow
(Het bovenstaande stuk is door mij vertaald.)

Het spijt me
Het is vast onnodig, maar toch wil ik het gezegd hebben: het spijt me. Ik had dit veel eerder mogen doen. De schaamte nam de overhand en liet me zwijgen, over zoveel zaken. Ik weet dat er meer mensen zoals ik zijn die om verschillende redenen met dit onderwerp worstelen. En ik wil tegen je zeggen: het is compleet normaal om helemaal de weg hierin kwijt te zijn.
Je bent en blijft een prachtig mens, ook als je vastzit.
Je bent en blijft een prachtig mens, ook als je het niet weet.
Je bent en blijft een prachtig mens, ook als je ervan overtuigd bent dat jij het schuld bent dat je vastzit.
En ik wil deze belangrijke ruimte opeisen door te zeggen: ja, dit onderwerp is voor sommigen heel moeilijk. Terwijl er velen zijn die feesten omdat ze blij zijn de twee prikken gehad te hebben, verdraait bij een ander zijn of haar maag. Om welke reden dan ook.
Weer in beweging komen
Deze ‘liminal space’, een officiële term voor een tussengebied, mag alle liefde krijgen die het verdient. We mogen gaan zien dat dit, dit moment van vastzitten, hét is. Dat dit óók een bestemming is, zoals ik eerder beschreef. We mogen nieuwsgierig worden naar hoe het is om het niet te weten. Te twijfelen. De pijn in de relaties te voelen. De pijn in onszelf te voelen. We mogen onszelf aanleren om experts te worden op dit specifieke gebied waar nooit iemand lang wil zijn. Maar soms worden we in het leven gedwongen om lang in dit gebied te zijn en dan mogen we zeggen, wat ik in zoveel momenten in mijn leven heb moeten doen: “oké, als dit het is. Bring it to me baby. Bring it on. I’m ready to listen.”
Alsof we met een trein op een vreemd, verlaten station zijn beland en de trein pas zal vertrekken naar het volgende, als we de wereld om het station heen door en door kennen. En door en door hebben leren liefhebben, in plaats van het af te wijzen.
We mogen onszelf leren liefhebben in het niet-weten, in het stilstaan. Alsof ons leven ervan afhangt. We mogen alle druk weghalen van dat het anders zou moeten zijn. Het verzet naar hetgeen wat we van binnen tegenkomen houdt ons op dezelfde plek. Door schaamte uit het isolement te halen en te vervangen door zelfliefde en zelfcompassie, komen we meer in beweging.
We mogen eerbiedig spreken tegen de energie die stagneert en zeggen:
“He schatje, dit is moeilijk. Heel erg moeilijk voor me. Maar ik vertrouw je, toon me jouw wereld, toon me jouw weg. Ik zal luisteren. En ik zal beloven mezelf lief en jou lief te hebben. Ik zal opmerken waar ik me voor schaam. Ik zal weten dat ik op de goede weg ben, als ik schaamte tegenkom. Ik zal opmerken waar ik mijn mond gesloten houd. Ik zal mezelf aanmoedigen te spreken als ik door schaamte mezelf tegenhoud. Ik zal van mezelf houden als ik weer eens niet gesproken heb op een moment dat ik het had mogen doen. Ik zal mezelf omringen met mensen die me steunen in mijn stilstaan en me eindeloos veel lieve woordjes willen toefluisteren, als ik mezelf wéér op de kop geef en mezelf zelfs kan haten. Ik heb mezelf lief. Hoe ik ook ben. Ik heb mezelf lief.”

Illustratie: Hiller Goodspeed
En een fijne reminder misschien: waar schaamte is, mogen we gaan spreken. Waar schaamte is, mogen we in onze menselijkheid stappen en onszelf om het feit gaan verrassen dat er meer mensen zijn zoals wij. We mogen onze innerlijke volwassene laten leiden die weet dat we niet raar zijn. Waar schaamte is, is een ingang voor liefde, naar gemeenschappelijkheid, naar overgave en daarmee ook de ingang naar de energie die voorzichtig weer zal stromen.

Van mijn hart, naar de jouwe,
Anne
22nov. Inmiddels is het een tijd later en heb ik de keuze gemaakt me volledig te vaccineren en is dit inmiddels ook gebeurd. In de podcast Deeper Please, waar ik deze blog voorlees, hoor je aan het eind hoe ik mijn keuze heb kunnen maken.

Het sterfbed: in het leven bestaan wel degelijk nu-of-nooit-momenten
Op 9 maart 2016 kwamen de eerste narcissen uit de grond, net als nu. De aarde maakte zich klaar voor een nieuw begin. Om 11:27 die dag, blies mijn broer Robin zijn laatste adem uit. Ik kwam op dat moment zijn kamer binnen. Mijn moeder en een verpleegster van het...
Verliefd op een collega
Van alle mensen die vanaf 2016 in mijn praktijk komen, komt ongeveer 60% met een belangrijke vraag over het verlangen naar een dierbare collega. In mijn nieuwste podcastaflevering vertel ik over wat ik leerde over het diepere verhaal achter het verlangen naar iemand...
Omgaan met paniek
Ze praat snel. Ik hoor de paniek in haar stem via de speaker van mijn telefoon die op luidspreker staat. Met mijn ogen gesloten leun ik achterover in mijn stoel terwijl ik naar haar spraakwaterval luister. Ik ben opgehouden dingen te noteren in mijn notitieboekje....
In een verliefd op een ander-crisis? 8 Basistips om er door heen te komen!
Jaren geleden, toen ik mezelf niet begreep en zelfs een hekel aan mezelf had voor de persoon die ik was, had ik nooit kunnen bedenken dat ik nu dit werk zou doen. Dit werk: mensen begeleiden in hun ontdekkingsreizen door de wereld van Ziek van verlangen-zijn. Opzoek...
Niet zonder kleerscheuren (met audio!)
“Is mijn verlangen het wel waard om te volgen als ik daarmee de mensen van wie ik hou pijn doe?” Is de vraag die meerdere mensen de laatste tijd aan me stellen. Hun vraag is gedoopt in een grote kom van schuldgevoel en van hun gezichten druipt met grote druppels het...
Ik sta mezelf toe oncontroleerbaar gedrag te vertonen
Eigenlijk is er maar één manier waarop ik door alle verlangens, pijn en verdriet ben gekomen in de jaren dat ik worstelde met het verlangen naar een andere man dan mijn eigen vriend. Ik hield (hou) van mijn geliefde, maar toch gingen jarenlang, iedere dag mijn...
Verlangen als onderdeel van een grote, persoonlijke transformatie
Nog voordat we doorhebben dat we een persoonlijke transformatie ondergaan, is er al een tijd daarvoor in ons besloten dat er een periode mag aandienen van verandering en ontwikkeling. Hedendaags mysticus Llewellyn Vaughan-Lee omschrijft zo’n proces als volgt: “Deze...
De illusie van ‘alles moet anders’, met voice-over
Al maanden heeft de illusie van verandering me in haar greep Ze knarst met haar tanden en zegt dat alles anders moet. Het huis, het werk, mijn woonplaats, mijn kleren, Mijn relatie, mijn vriendschappen, Koortsachtig plan ik al maanden die verandering in: Ik doe...
De grootsheid in jou
Hoezeer we ook met onszelf in de knoop kunnen zitten Hoe lelijk we naar onszelf kunnen praten Hoezeer we de hoop op een goede toekomst ook opgegeven kunnen hebben en totaal geen perspectief meer zien Hoe donker het innerlijk nu kan zijn op momenten Hoe fel het...
Eenzaamheid vermomt zich in vele jasjes
artwork van Brian Kershisnik Met hangende schouders staar ik naar het door mij eerder volgekladde papiertje met alle dingen die ik van mezelf nog moet doen. Ik heb nog twee weken, denk ik bij mezelf, voordat de coachingspraktijk weer opengaat. Voor die tijd moet het...
Als mensen niet doen wat je wilt dat ze doen
Met een zwaar gemoed slenter ik door de stad. Ik had het voornemen om in de bibliotheek door tijdschriften te bladeren waarin ik zou kunnen staan met het werk dat ik doe. Ik weet niet of je ooit die advertentie gezien hebt voor de cursus: ‘How to be a magazine...
Verliefdheid en het brein – Hoe verliefdheid je keuzes beïnvloedt
Midden in een verliefdheid kunnen we ons vrij, onbezorgd en intens verbonden voelen met de ander. We zijn minder angstig, we durven meer risico’s te nemen en we hebben het gevoel dat we alles voor de liefde over hebben. Hoe kan dat eigenlijk? Hoe werkt ons brein als...
Als je partner verliefd op een ander geworden is (met inzichtvragen en video)
Jouw partner is verliefd geworden op een andere man of vrouw en er gaat van alles door je heen nu. In dit artikel wil ik je een klein beetje bij de hand nemen om uit te leggen hoe ik deze situatie zie en wat jij eraan kunt doen. Waarschijnlijk stel je jezelf de...
Gaan voor wat ik wil
Iedere dag kijk ik ongeduldig uit mijn raam of mijn tulpen al groeien. En nee, dat is geen codetaal voor iets schunnigs. Ik plantte daadwerkelijk een paar bollen vorige herfst, langs het pad waar mijn coachees naar de voordeur wandelen. Ik stelde een koninklijk entree...
Wat kan ik toch een trutje zijn
Gisteravond maakte ik ruzie met mijn liefje. Of hij met mij. Ik weet niet meer wie begon. Maar ik weet wel hoe het eindigde: hij lag op de bank voor zich uit te staren en kon geen woord meer zeggen. En ik, ik blééf maar praten. Praten, praten, praten, praten... Alleen...
Wanneer zelfhaat zijn intrede doet
Er zijn momenten in het leven waarin we een enorme stap mogen maken om onze eigen waarheid te volgen. Een stap die offers met zich meebrengt. Het offer van het grootste soort. Ik heb het niet over geld, of over spullen, of een valse zekerheid zoals het veranderen van...
Jezelf dragen
Waarom het zo eng is weet ik niet. Maar ik doe er soms uren, en laten we eerlijk zijn: ik doe er soms dagen over voordat ik ga zitten, mijn lichtblauwe moleskine dagboek met vlekken erbij pak en ga schrijven. Ik begin altijd hetzelfde: ik schrijf de datum op, zet...
Het riskeren van vreugde
We hebben allemaal een wond van binnen die eens in de zoveel tijd flink begint te etteren. (Excuses voor het beeld.) Twijfel je of jij dit hebt? Dan wil ik aan je vragen: wanneer was de laatste keer dat jij iets te fel reageerde op een geliefde of een collega? (Ik...
Zij die het krachtigst zijn
Zij die het krachtigst zijn hebben het minst energie.Zij die het krachtigst zijn verontschuldigen zich het meest.Zij die het krachtigst zijn houden (te) vaak hun mond gesloten, zo vaak dat ze voor anderen zelfs dom of simpel kunnen overkomen.Zij die...
Eenzaamheid
Met mijn wandelschoenen loop ik over het modderige paadje langs de sloot in de schemeravond. Snel zal het helemaal donker zijn, en zal ik als ik iets wegglijd met mijn voet twijfelen of het gewoon modder, een nietsvermoedende, kruipende naaktslak of… hondenpoep is....
Van nature: door een relatiecrisis komen
Hij zit op de ene bank, ik op de andere. Starend in de leegte geeft hij antwoord op mijn vraag. "Ik kan het gewoon niet, Anne... Ik zou het wel willen, maar iedere keer als ik in de buurt van een aanraking kom, voel ik zo'n weerstand." Mijn hart krimpt ineen. Met de...
De chaos en paniek in mij: de wond achter verlangen naar een ander (met video)
Wat is er toch mis met mij? Vroeg ik mij weer af als mijn hart openbloeide voor een andere man. Ik heb een lieve vent, een fijn leven én toch kwam ik een ander tegen en was ik daarna compleet in de war. De chaos en de paniek in mij waren telkens weer groot. Met vlagen...
Verliefd op een ander: scheiden of blijven? (long read – met video!)
Zo vaak heb ik het 'zeker geweten'. Ik was smoorverliefd op een ander en ik 'wist' dat dit maar één ding kon betekenen: ik zou en moest mijn relatie verbreken. Het verlangen naar de ander was te groot om in het geniep te moeten verdragen. En te wachten tot het vanzelf...
Perfectionisme & de wijsheid van ‘the Deep Feminine’ (video)
Perfectionisme kan zo overheersend in ons leven zijn dat we als een slaaf achter haar wil aanrennen de hele dag. Maar wat gebeurt er als we het perfectionisme loslaten? En hoe kan het dat het zo sterk in onze levens aanwezig kan zijn? Naar aanleiding van een...