Deze persoonlijke, openhartige blog gaat over schaamte en het over het gevoel dat je ‘stilstaat’ in je leven. 

Ik wil graag mijn hoed als mystica afzetten en gewoon Anne zijn. De Anne die in het zuiden van Limburg is opgegroeid tussen drie lieve oudere broers en twee lieve ouders. De Anne die kan genieten van een frikandel speciaal en een blikje coca cola.

Deze Anne voelt zich verscheurd in de pandemie en de vaccinatiekwestie.

Yes. She said it. Je hebt het goed gelezen: ik begin erover.

Ik heb de afgelopen maanden over dit grote onderwerp gezwegen omdat ik te bang was voor reacties van anderen. Maar ik wil mezelf niet langer tegenhouden om vanuit mijn hart naar je te schrijven.

Ik twijfel. Al een hele lange tijd over het wel of niet nemen van een vaccinatie.

Het zit zo:

Mijn ouders willen liever niet dat ik het doe. En als je me een beetje kent, dan weet je dat de relatie met mijn ouders de fundatie is van wie ik geworden ben. (Zoals bij iedereen van ons. ‘Natuurlijk’.) Zij zijn de voeders van mijn zelfstandigheid, de zaden van de kennis die ik ontvangen heb om onze eigen wijsheid te herkennen en om de diepere laag in het leven waar te nemen. Voor mijn gevoel heb ik álles aan hen te danken.

Maar deze zelfde ouders geloven dat de vaccinatie echt niet goed voor een mens is. Ze zijn ervan overtuigd. En natuurlijk willen ze er dan ook alles aan doen, als ouders zijnde, om hun kinderen ervan te weerhouden het vaccin te nemen.

Mijn ouders en ik hebben er vele moeilijke gesprekken over gevoerd. Ik heb geschreeuwd aan de telefoon. Ik heb aangegeven het moeilijk te vinden om een warm, spontaan contact met hen te houden omdat onze kijk zo van elkaar verschilt. Er is meer afstand gekomen, tussen mijn lieve ouders en mij en mijn partner. Een afstand die ik nog nooit in mijn leven heb meegemaakt of laat staan, voor mezelf wenste.

Goed, we praten makkelijk over ditjes en datjes, maar ineens, voor het eerst in onze levens, is ons wereldbeeld niet meer gelijk. Dit is één grote mindfuck voor me.

 

 

Met name omdat ik, hoe ironisch dat ook klinkt als iemand die studeert op onze diepere waarheid, niet mijn eigen waarheid in dit onderwerp kan horen. Ik heb altijd zo op de wijsheid van mijn ouders vertrouwd, maar nu gebeurt er iets wat tegen mijn eigen geloof ingaat. Waar zij wel ‘die filmpjes’ met gemak bekijken, krijg ik mijn lichaam niet eens zo ver om zo’n filmpje te openen. Ik kan het niet. Ik wil het niet.

Ik zit hartstikke vast.

En ik schaam me diep voor mijn vastzitten.

Als mijn ouders er niet waren geweest, dan had ik denk ik een vaccinatie genomen. Dan was er niemand die ik met heel mijn hart en ziel vertrouwde en me afraadde het te doen. Dan was er alleen maar de boodschap: doe maar, het is goed. Goed voor anderen. Goed voor jezelf. Het is de enige manier.

Maar mijn ouders zijn er wel degelijk.

Voor sommigen is het nog-niet-nemen-van-een-vaccinatie bijna onbegrijpelijk.

De schaamte komt naar boven als iemand er direct naar vraagt en ik weer moet zeggen dat ik het nog niet weet. Dit twijfelen voelt als iets wat écht niet mag in deze moeilijke tijd. ‘Stilstaan’ en ‘iets niet weten’ voelt als iets wat écht niet mag in onze Westerse cultuur.

Illustratie: Hiller Goodspeed

SCHAAMTE

 

Ik wil graag wat dieper ingaan op schaamte.

Wat ik weet vanuit mijn werk en het werk van Brené Brown die ooit een mooi boekje schreef over schaamte (Titel: Gelukkig ben ik niet de enige) is dat schaamte een teken is dat we ons identificeren met hetgeen wat we aan het doen zijn.

Bijvoorbeeld: als ik me lelijk heb gedragen naar mijn geliefde, dan kan ik daar op twee manieren naar kijken. 1. Ik zie het als een ongelukkig moment en neem me voor het in het vervolg anders aan te pakken en gauw mijn excuses aan te bieden. Ik zie hiermee in dat mijn handelen niet oké was. Maar dat ík niet slecht ben. Of 2: of ik zeg tegen mezelf: “ik ben een slecht mens dat ik dit gedaan heb. Hoe had ik dit kunnen doen? Wat ben ik toch een stomme trut. Ik ben mijn man en de liefde niet waardig.”(Deze woorden klinken heftig, maar dit is hoe het innerlijk dialoog soms kan gaan, toch? ;))

Zoals Kristin Neff, een van de zelfcompassie queens die deze aarde rijk is, dit identificatieproces in haar werkboek over Zelfcompassie mooi omschrijft:

“In the blink of an eye we can go from ’I don’t like this feeling’, to ‘I don’t want this feeling’ to ‘I shouldn’t have this feeling’, to ‘Something is wrong with me for having this feeling’, to ‘I’m bad’!”

Damn right, Kristin. Zo gaat het ook bij mij en de hele vaccinatiekwestie: Ik haat dit gevoel van het niet-weten. Ik wil dit gevoel niet hebben. Ik zou dit gevoel niet moeten hebben. Er is iets mis met mij dat ik dit voel. Misschien ben ik wel gewoon een zwak mens. <- En dat alles in één oogknippertje.

 

 

 

Schaamte en eenzaamheid

Wat ik ook heb geleerd over schaamte is dat het met name ervaren wordt in isolatie. Hoe meer alleen we ons ergens in voelen, hoe groter de schaamte wordt. We zullen dan meer gedachten hebben die zeggen dat er iets is dat mis met ons is omdat we iets (maar niet) doen, iets niet kunnen, iets (niet) zijn, etc. En dat anderen dat niet hebben. En we zullen als gevolg daarvan er ook over zwijgen. We stoppen het ver weg, zodat niemand het maar zal zien.

Ik zie in dat niet over het vaccineren praten in de afgelopen maanden, voortkwam vanuit mijn eigen identificatie met dit probleem. Ik denk en dacht dat het aan mij ligt. Dat er iets mis met mij is. Door jou niet erover te schrijven, hield ik de isolatie bij mezelf in stand. Niet alleen voor mezelf, maar misschien ook voor jou als jij dit nu meemaakt. Maar vandaag handel ik vanuit een dieper weten.

Niet-weten

Vanuit een dieper weten, weet ik en voel ik dat het niet-weten net zo zeer mag bestaan als het wel weten.

We mogen in het leven met één been in het ene staan en met de andere been in het andere.

Eén been in vaccineren, één been in niet-vaccineren.

Eén been in scheiden, één been in niet-scheiden

Eén been in trouwen, één been in niet-trouwen

Eén been in willen stoppen met je werk, één been in niet willen stoppen met je werk.

Eén been in (vul in…), één been in (vul in…)

Illustratie: Hiller Goodspeed

Vaak als we in het niet-weten zitten, willen we er zo snel als mogelijk uit. We willen hét weten. We willen van het afgrijselijke twijfelen af, van de wanhoop, van de druk van buitenaf die er misschien is, van de druk van binnenuit. Maar hoe hard we ook ons best doen, soms komt dat Antwoord maar niet.

In die gevallen mogen we ons realiseren dat het niet-weten óók een bestemming is. We hoeven nergens naar toe. We zijn al aangekomen. Dit is het al. This is where the magic happens. Misschien voelt het niet fijn, maar we mogen voor een langere tijd op dit specfieke station van het leven verblijven.

De hedendaags mysticus Francis Weller schreef daar ooit iets moois over:

Tijdens een recente samenkomst zei een man tegen mij: “Het valt me op dat je het niet hebt over ‘vooruitgang’ in jouw werk.” Ik zei: “Nee. In mijn ogen beweegt de ziel niet op een lineaire manier, van punt A naar punt B. Soms beweegt het naar beneden of naar de zijkant, soms gaat het achteruit en op andere momenten blijft het stil en beweegt het niet. Vooruitgang is een van de meest gekoesterde fictieve ideeën van onze cultuur, maar het kan pijn doen en zelfs kwaad doen als we het toepassen op het leven van de ziel. Zodra we niet ‘vooruitgaan’, voelt het alsof er iets mis is en dat we falen, (…).”

Francis Weller, in het boek: The Wild Edge of Sorrow
(Het bovenstaande stuk is door mij vertaald.)

Het spijt me

Het is vast onnodig, maar toch wil ik het gezegd hebben: het spijt me. Ik had dit veel eerder mogen doen. De schaamte nam de overhand en liet me zwijgen, over zoveel zaken. Ik weet dat er meer mensen zoals ik zijn die om verschillende redenen met dit onderwerp worstelen. En ik wil tegen je zeggen: het is compleet normaal om helemaal de weg hierin kwijt te zijn.

Je bent en blijft een prachtig mens, ook als je vastzit.

Je bent en blijft een prachtig mens, ook als je het niet weet.

Je bent en blijft een prachtig mens, ook als je ervan overtuigd bent dat jij het schuld bent dat je vastzit.

En ik wil deze belangrijke ruimte opeisen door te zeggen: ja, dit onderwerp is voor sommigen heel moeilijk. Terwijl er velen zijn die feesten omdat ze blij zijn de twee prikken gehad te hebben, verdraait bij een ander zijn of haar maag. Om welke reden dan ook.

 

 

Weer in beweging komen

Deze ‘liminal space’, een officiële term voor een tussengebied, mag alle liefde krijgen die het verdient. We mogen gaan zien dat dit, dit moment van vastzitten, hét is. Dat dit óók een bestemming is, zoals ik eerder beschreef. We mogen nieuwsgierig worden naar hoe het is om het niet te weten. Te twijfelen. De pijn in de relaties te voelen. De pijn in onszelf te voelen. We mogen onszelf aanleren om experts te worden op dit specifieke gebied waar nooit iemand lang wil zijn. Maar soms worden we in het leven gedwongen om lang in dit gebied te zijn en dan mogen we zeggen, wat ik in zoveel momenten in mijn leven heb moeten doen: “oké, als dit het is. Bring it to me baby. Bring it on. I’m ready to listen.”

Alsof we met een trein op een vreemd, verlaten station zijn beland en de trein pas zal vertrekken naar het volgende, als we de wereld om het station heen door en door kennen. En door en door hebben leren liefhebben, in plaats van het af te wijzen.

We mogen onszelf leren liefhebben in het niet-weten, in het stilstaan. Alsof ons leven ervan afhangt. We mogen alle druk weghalen van dat het anders zou moeten zijn. Het verzet naar hetgeen wat we van binnen tegenkomen houdt ons op dezelfde plek. Door schaamte uit het isolement te halen en te vervangen door zelfliefde en zelfcompassie, komen we meer in beweging.

 

 

 

We mogen eerbiedig spreken tegen de energie die stagneert en zeggen:

“He schatje, dit is moeilijk. Heel erg moeilijk voor me. Maar ik vertrouw je, toon me jouw wereld, toon me jouw weg. Ik zal luisteren. En ik zal beloven mezelf lief en jou lief te hebben. Ik zal opmerken waar ik me voor schaam. Ik zal weten dat ik op de goede weg ben, als ik schaamte tegenkom. Ik zal opmerken waar ik mijn mond gesloten houd. Ik zal mezelf aanmoedigen te spreken als ik door schaamte mezelf tegenhoud. Ik zal van mezelf houden als ik weer eens niet gesproken heb op een moment dat ik het had mogen doen. Ik zal mezelf omringen met mensen die me steunen in mijn stilstaan en me eindeloos veel lieve woordjes willen toefluisteren, als ik mezelf wéér op de kop geef en mezelf zelfs kan haten. Ik heb mezelf lief. Hoe ik ook ben. Ik heb mezelf lief.”

Illustratie: Hiller Goodspeed

Ooit zal de energie meer gaan stromen en zullen er antwoorden komen, lieve jij. Niets is voor altijd.

En een fijne reminder misschien: waar schaamte is, mogen we gaan spreken. Waar schaamte is, mogen we in onze menselijkheid stappen en onszelf om het feit gaan verrassen dat er meer mensen zijn zoals wij. We mogen onze innerlijke volwassene laten leiden die weet dat we niet raar zijn. Waar schaamte is, is een ingang voor liefde, naar gemeenschappelijkheid, naar overgave en daarmee ook de ingang naar de energie die voorzichtig weer zal stromen.

Van mijn hart, naar de jouwe,
Anne

22nov. Inmiddels is het een tijd later en heb ik de keuze gemaakt me volledig te vaccineren en is dit inmiddels ook gebeurd. In de podcast Deeper Please, waar ik deze blog voorlees, hoor je aan het eind hoe ik mijn keuze heb kunnen maken.

Verliefd op een collega

Verliefd op een collega

Van alle mensen die vanaf 2016 in mijn praktijk komen, komt ongeveer 60% met een belangrijke vraag over het verlangen naar een dierbare collega. In mijn nieuwste podcastaflevering vertel ik over wat ik leerde over het diepere verhaal achter het verlangen naar iemand...

Omgaan met paniek

Omgaan met paniek

Ze praat snel. Ik hoor de paniek in haar stem via de speaker van mijn telefoon die op luidspreker staat. Met mijn ogen gesloten leun ik achterover in mijn stoel terwijl ik naar haar spraakwaterval luister. Ik ben opgehouden dingen te noteren in mijn notitieboekje....

De grootsheid in jou

De grootsheid in jou

Hoezeer we ook met onszelf in de knoop kunnen zitten Hoe lelijk we naar onszelf kunnen praten  Hoezeer we de hoop op een goede toekomst ook opgegeven kunnen hebben en totaal geen perspectief meer zien Hoe donker het innerlijk nu kan zijn op momenten Hoe fel het...

Eenzaamheid vermomt zich in vele jasjes

Eenzaamheid vermomt zich in vele jasjes

artwork van Brian Kershisnik Met hangende schouders staar ik naar het door mij eerder volgekladde papiertje met alle dingen die ik van mezelf nog moet doen. Ik heb nog twee weken, denk ik bij mezelf, voordat de coachingspraktijk weer opengaat. Voor die tijd moet het...

Als mensen niet doen wat je wilt dat ze doen

Als mensen niet doen wat je wilt dat ze doen

Met een zwaar gemoed slenter ik door de stad. Ik had het voornemen om in de bibliotheek door tijdschriften te bladeren waarin ik zou kunnen staan met het werk dat ik doe. Ik weet niet of je ooit die advertentie gezien hebt voor de cursus: ‘How to be a magazine...

Gaan voor wat ik wil

Gaan voor wat ik wil

Iedere dag kijk ik ongeduldig uit mijn raam of mijn tulpen al groeien. En nee, dat is geen codetaal voor iets schunnigs. Ik plantte daadwerkelijk een paar bollen vorige herfst, langs het pad waar mijn coachees naar de voordeur wandelen. Ik stelde een koninklijk entree...

Jezelf dragen

Jezelf dragen

Waarom het zo eng is weet ik niet. Maar ik doe er soms uren, en laten we eerlijk zijn: ik doe er soms dagen over voordat ik ga zitten, mijn lichtblauwe moleskine dagboek met vlekken erbij pak en ga schrijven.   Ik begin altijd hetzelfde: ik schrijf de datum op, zet...