Rellen en onze schaduw

(artwork Matt Mahurin) De rellen die in de afgelopen dagen plaatsvinden, alsmede op andere plaatsen over de wereld, maken veel los. Graag bied ik een psychotherapeutisch perspectief op wat er gaande is, dat ons mogelijk naar andere Antwoorden zal leiden.

Ik deel een korte vertaling uit het boek van Francis Weller: The Wild Edge of Sorrow, waarin Weller poogt ons bewustzijn over de dood en het ervaren van rauw verdriet te verruimen. In het voorwoord beschrijft hij hoe alles wat we (in een gemeenschap) onderdrukken, verbannen wordt tot de schaduwen van ons bestaan. Het zijn niet simpelweg een boel ‘gestoorde, criminele gekkies’ die dit doen, maar we mogen beseffen dat iedere gek een aarde heeft waar vanuit het ongezonde gegroeid is. We zijn allemaal verantwoordelijk voor deze aarde.

Graag nodig ik je uit om de onderstaande tekst op je in te laten werken en te zien welke andere gedachten en gevoelens de komende dagen daardoor naar je toe zullen komen. Ik vraag je niet het helemaal te begrijpen, maar het alleen tot je te nemen. 

Uit de preface xvii & xviii van het boek The wild edge of sorrow, Francis weller. Door mij vertaald (dus af en toe een beetje ‘kluk-kluk-Nederlands’. 😉

“We leven in een rouw-fobie en dood-ontkennende samenleving. De dood en rouw zijn verbannen tot een leven in de schaduw. (Carl jung) De schaduw is de opslagplaats van alle onderdrukte en ontkende aspecten in onszelf. We sturen de delen van onszelf die we als onacceptabel zien (voor onszelf en voor anderen) naar de schaduw. In de hoop dat we er zo van af komen. Als we dit doen, voelen we ons misschien gespaard van het ongemak van de confrontatie van datgene wat we als onwelkom hebben verklaard. Culturen sturen ook aspecten van hun psychische leven naar de schaduw. Onze weigering om rouw en de dood te erkennen, heeft ons gebracht naar een cultuur vol dood. Een van Jung’s huiveringwekkende observaties is dat wat we in de schaduw stoppen, daar niet passief wacht om weer teruggewonnen en verlost te worden; het gaat achteruit en het wordt meer primitief.

Met als gevolg, dat de dood dagelijks door onze straten rammelt, in school shootings, zelfdoden, moorden, overdosissen, bende geweld of door de goedgekeurde opofferingen zoals oorlogsdoden. En dit is niet echt nodig om te zeggen, maar velen van ons lopen mank door het leven, terwijl we de littekens dragen van de manier waarop onze maatschappij omgaat met de dood. Helaas reiken de vingers van de dood ver buiten onze straten en onze steden. Heuvels worden gestript van bomen, daarmee talloze wezens dakloos achterlatend die ooit een paradijs hadden in struikgewassen en de beschutting van de bomen. Bergen worden vernietigd voor kool of koper. Oceanen worden leeggevist. Wezens die ondergronds leven en in een directe verbinding staan met de levende aarde door hun tanden, hun klauwen en hun buiken, worden ‘weggebulldozed’ voor winkels, huizen etcetera. De dood doordringt onze cultuur, het wordt een heden dat we niet kunnen bevatten of uiteindelijk kunnen eren. We exporteren onze machinerie van de dood naar andere landen door vloten van wapens, chemicaliën die het water vergiftigen in onze steun voor tirannieke overheden.  Velen vinden zichzelf gevangen in de roofzuchtige eetlust van zakelijke profiteurs terwijl deze inheemse landen plunderen voor olie en kostbare goederen, allemaal met onze stilzwijgende instemming en onze massale ontkenning.

De dood en rouw uit de schaduw halen is onze spirituele verantwoordelijkheid, ons heilige plicht.”

De vraag die ik mezelf deze dagen stel is: wat nu als de rellen een symptoom zijn van onze schaduw? Wat wordt er onderdrukt? Hoe zijn wij ook medeplichtig?

Geïnteresseerd in het boek? Je kunt het hier bestellen.